قانون جدید در مورد حذف زندان برای مهریه چه می گوید؟
آیا زندان برای مهریه حذف شده است؟ در سال های اخیر و پس از تصویب قانون جدید مهریه 110 سکه، بین مردم، تصوری ایجاد شده است مبنی بر این که اجرا گذاشتن مهریه از طرف زوجه منجر به زندان افتادن زوج نمی‌شود و زندان مهریه حذف شده. در این مطلب درستی و نادرستی این باور را بررسی می‌کنیم و به سئوالاتی که در این خصوص وجود دارد، پاسخ می‌دهیم.
آیا طبق قانون جدید، مهریه زندان دارد؟
همین ابتدا بگوییم که در موررد این که آیا پرداخت نکردن مهریه منجر به زندان رفتن می‌شود یا خیر قانون مشخصی نداریم. به صورت کلی قانونی وجود دارد به نام «نحوه اجرای محکومیت های مالی» مصوب سال ۱۳۹۴. طبق ماده ۳ این قانون، در صورتی که برای پرداخت یک بدهی، اجراییه صادر شود و شخص محکوم علیه، اموالش را معرفی نکند، می‌توان از دادگاه درخواست جلب کرد و او را به زندان انداخت.
اما این ماده یک قید تخصیصی دارد با این عنوان که: محکوم علیه ظرف ۳۰ رو از دریافت اجراییه می‌تواند برای اموالش معرفی‌نامه تهیه کرده و برای دادگاه ارسال کند و به این ترتیب درخواست اعسار بدهد.
اعسار چیست؟
اعسار، اصطلاحی است با ریشه فقهی، به این معنی است که بدهکار توان پرداخت بدهی را ندارد. وقتی بدهکار تقاضای اعسار می‌کند، دادگاهی تشکیل می‌شود تا به تقاضای اعسارش رسیدگی کند. اگر ثابت شود شخص معسر است، جلب منتفی و بدهی قسط بندی می‌شود.
لازم به ذکر است که تقاضای اعسار مختص مهریه نیست و در مورد تمام محکومیت های مالی که مهریه هم جزو آنهاست، صدق می‌کند.
توجه: بدهکار برای ارائه تقاضای اعسار ۳۰ روز مهلت دارد. این مهلت قانونی باید رعایت شود. یعنی قبل از انقضای ۳۰ روز باید درخواست اعسار ارائه شود.
وقتی درخواست ارائه شد، مدارک و ادله بررسی می‌شوند و در صورت اثبات اعسار، حکم جلب منتفی و مبلغ بدهی تقسیط می‌شود.
مدارک لازم برای طرح دادخواست اعسار از پرداخت مهریه
برای درخواست اعسار باید مدارکی تهیه کنید که شامل:
- حکم محکومیت زوج بهپرداخت مهریه
- استشهادیه (شهادت دو شاهد که از وضعیت معیشتیزوج اطلاع کامل دارند).
- دادخواستاعسار از پرداخت محکوم به
- فهرست اموالمدعی اعسار
اعسار چگونه اثبات می شود؟
اثبات اعسار به این صورت است که زوج، دو شاهد به دادگاه معرفی می‌کند (شاهدان باید از وضعیت مالی زوج و توانایی مالی او آگاه باشند). آنها به طور مشخص گواهی می‌کنند که زوج، نمی‌تواند تمام مبلغ مهریه را یکجا بپردازد. به این ترتیب، استطاعت مالی او را برای تقسیط مهریه تأیید می‌کنند. دادگاه هم با توجه به مفاد شهادت شهود، حکم می‌کند که زوج به طور مثال ماهیانه نیم سکه یا ربع سکه به عنوان مهریه به زوجه پرداخت کند (البته در اغلب موارد، دادگاه حکم می‌کند که اول تعدادی سکه به عنوان پیش پرداخت، پرداخت شود که تعدادش بر حسب رأی و تشخیص دادگاه متغیر است.)
نکاتی که باید در مورد اعسار و تقسیط مهریه بدانید
- تشخیص میزان اقساط با قاضی است اما معمولا ۱۰ درصد مهریه به عنوان پیش قسط و یک چهارم درآمد ماهیانه زوج، به عنوان اقساط ماهانه تعیین می‌شود. (معمولا ملاک عرفی رعایت نمی‌شود و قاضی خودش بر حسب مورد تشخیص می‌‌دهد که میزان اقساط چقدر باشد).
- به دعوای اعساردر همان دادگاهی رسیدگی می‌شود که اصل دعوا در آن رسیدگی شده است.
حکم جلب به دلیل پرداخت نکردن قسط مهریه
اگر حکم اعسار زوج صادر شود، زوجه نمی‌تواند تقاضای دستور جلب کند. در این صورت مهریه برای زوج قسط بندی می‌شود. اما اگر او اقساط مهریه را به موقع پرداخت نکند، زوجه می‌تواند از دادگاه تقاضای حکم جلب زوج را بگیرد.
خلاصه مطلب
در گذشته فرقی نمی‌کرد مبلغ مهریه چقدر باشد. هر مبلغی که می‌بود اگر زوجه شکایت می‌کرد و زوج توان پرداخت نداشت به زندان میفتاد. اما طبق قانون جدید مهریه، زوج تنها برای 110 سکه بهار آزادی شامل اجرای حکم عدم پرداخت مهریه می‌شود و مهریه بیشتر از ۱۱۰ سکه، خودبه‌خود عندالاستطاعه در نظر گرفته می‌شود و زندان ندارد. اما در صورتی که زوجه مالی به دادگاه معرفی کند می‌تواند مازاد ۱۱۰ سکه را هم وصول کند.
رسیدگی به وضعیت مهریه زوجه یکی از بخش‌های زمان‌بر در پرونده های طلاق است. به خصوص که در روند رسیدگی، مهلت های قانونی هم باید رعایت شوند. بنابراین توصیه می‌کنیم اگر درگیر پرونده طلاق و مهریه هستید، پیش از هر اقدامی با شماره‌های مندرج در سایت تماس بگیرید تا برای مشاوره حقوقی تلفنی، آنلاین و یا حضوری با مهدی نائینی وکیل پایه یک دادگستری راهنمایی شوید.
