آشنایی با ۴ نوع ضمانت نامه بانکی رایج
ضمانت نامه بانکی سندی است که توسط بانک صادر می‌شود و به موجب آن، بانک متعهد می‌شود به محض درخواست ذینفع، مبلغ مندرج در ضمانت نامه را پرداخت نماید. این تعهد غیر قابل عدول و غیر قابل فسخ است. بانک یا موسسه مالی با صدور ضمانت نامه، متعهد می‌شود که در صورت عدم انجام تعهدات ضمانت خواه در موعد مقرر یا عدم انجام صحیح و به موقع تعهدات به هر دلیل، به محض اعلام ذینفع، مبلغ ضمانت نامه را به ذینفع پرداخت کند. این ضمانت نامه ها غیرقابل تنزیل و انتقال هستند و تنها توسط ذینفع ذکر شده در متن قابل استفاده‌اند. در مقالات گذشته به انواع قراردادهای بانکی و دعاوی رایج بانکی پرداختیم و در این مقاله، رایج ترین ضمانت نامه های بانکی را معرفی می‌کنیم.
فهرست مطالب
انواع ضمانت نامه های بانکی
ضمانت نامه‌های بانکی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند. در زیر به بررسی چهار ضمانت نامه بانکی رایج می‌پردازیم:
۱. ضمانت نامه حسن انجام تعهدات
ضمانت نامه حسن انجام تعهدات برای اطمینان از انجام تعهدات قراردادی بین دو طرف (حقیقی یا حقوقی) صادر می‌شود. به عنوان مثال، در قراردادی بین یک شرکت پتروشیمی و یک شرکت تاسیساتی که متعهد به تکمیل فاز خاصی از پروژه در مدت زمان معین است، ضمانت نامه حسن انجام تعهدات تضمین می‌کند که شرکت تاسیساتی به تعهدات خود عمل خواهد کرد. در صورت عدم انجام تعهدات، شرکت پتروشیمی می‌تواند خسارت‌های ناشی از عدم انجام تعهدات را از مبلغ ضمانت نامه وصول کند.
۲. ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان (حسن انجام کار)
این ضمانت نامه برای تضمین پرداخت کسور وجه الضمان در قراردادهای فروش یا انجام کار استفاده می‌شود. فرض کنید قراردادی بین یک شرکت فروش دستگاه‌های سنگین صنعتی و یک کارخانه‌دار منعقد شده است. خریدار دستگاه چک‌هایی را برای خرید صادر می‌کند، اما با توجه به نوسانات قیمت ارز، ممکن است قیمت دستگاه تغییر کند. فروشنده می‌تواند بابت اختلاف قیمت احتمالی، ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان از خریدار دریافت کند تا در صورت عدم پرداخت مبلغ اضافه توسط خریدار، بتواند وجه ضمانت نامه را از بانک وصول کند.
۳. ضمانت نامه شرکت در فرآیند ارجاع کار (شرکت در مزایده و مناقصه)
این نوع ضمانت نامه برای شرکت در مزایدات و مناقصات استفاده می‌شود. در مواردی که شرکتی قصد فروش املاک مازاد خود را دارد و آیین‌نامه معاملات آن شرکت فروش املاک را منوط به برگزاری مزایده کرده است، شرکت‌کنندگان در مزایده باید پیشنهاد خرید خود را همراه با ضمانت نامه بانکی ارائه دهند تا تضمین شود که شرکت‌کننده در صورت برنده شدن در مزایده، به تعهدات خود عمل خواهد کرد.
۴. ضمانت نامه تعهد پرداخت
این ضمانت نامه در قراردادهایی که پرداخت ثمن معامله به صورت اقساطی یا بر حسب پیشرفت کار انجام می‌شود، استفاده می‌شود. به عنوان مثال، در قرارداد خرید واگن‌های قطار از یک شرکت سازنده، شرکت سازنده برای تأمین مواد اولیه نیاز به پرداخت‌های منظم دارد. در صورت عدم پرداخت مبلغ توسط خریدار، شرکت سازنده می‌تواند از ضمانت نامه تعهد پرداخت استفاده کرده و مبلغ مورد نظر را از بانک وصول کند. این نوع ضمانت نامه اطمینان می‌دهد که خریدار به تعهدات پرداخت خود عمل خواهد کرد و شرکت سازنده با مشکلات مالی مواجه نخواهد شد.
مدارک مورد نیاز جهت صدور ضمانت نامه بانکی
برای صدور ضمانت نامه بانکی، متقاضی باید مدارک مختلفی را به بانک ارائه دهد. این مدارک بسته به شخصیت حقوقی یا حقیقی متقاضی متفاوت است.
الف: شخصیت حقیقی
- درخواست ضمانت‌خواه
- درخواست ذینفع بابت ارائه ضمانت نامه
- تصویر مجوزهای فعالیت
- تصویر مفاصا حساب مالیاتی
- ارائه فراخوان
- ارائه پیش‌نویس قرارداد یا قرارداد فی‌مابین ضمانت خواه و ذینفع
- مدارک درآمدی و مدارک هویتی متقاضی
ب: شخصیت حقوقی
- درخواست ضمانت خواه
- درخواست ذینفع بابت ارائه ضمانت نامه
- تصویر مجوزهای فعالیت
- تصویر مفاصا حساب مالیاتی
- تصویر اساسنامه شرکت
- گواهی ثبت شرکت ها
- روزنامه رسمی و آخرین تغییرات شرکت طی دو سال گذشته
- ارائه فراخوان
- صورت های مالی دو سال قبل
- ارائه پیش‌نویس قرارداد یا قرارداد فی‌مابین ضمانت‌خواه و ذینفع
خلاصه مطلب
ضمانت نامه بانکی ابزاری مؤثر برای تضمین انجام تعهدات قراردادی است و به طرفین قرارداد اطمینان می‌دهد که تعهدات مالی و غیرمالی به موقع و به درستی انجام خواهند شد. این ضمانت نامه‌ها می‌توانند در انواع مختلفی صادر شوند که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند. ضمانت نامه‌های حسن انجام تعهدات، استرداد کسور وجه الضمان، شرکت در فرآیند مزایده و تعهد پرداخت از جمله رایج‌ترین انواع ضمانت نامه‌های بانکی هستند. با توجه به اهمیت و کاربرد گسترده این ابزارها، آشنایی با نحوه صدور و مدارک مورد نیاز برای اخذ ضمانت نامه بانکی برای هر فرد یا شرکتی که وارد معاملات تجاری یا پروژه‌های بزرگ می‌شود، ضروری است. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌های مندرج در سایت تماس بگیرید تا برای مشاوره با مهدی نائینی وکیل پایه یک دادگستری راهنمایی شوید.
