وکیل شرکت کیست و چه وظایفی دارد؟
تاسیس و ثبت یک شرکت و اداره امور آن تابع قوانینی است که دنبال کردن آنها برای سهامداران و شرکا مشکل است. یک اشتباه کوچک در تنظیم یک قرارداد و یا سهل‌انگاری در گرفتن مجوزهای قانونی و مسائلی از این قبیل کافی است تا اعتبار شرکت خدشه‌دار شود. حتی عضویت و خروج از یک شرکت نیز از قوانین خاصی تبعیت می‌کند. بنابراین حضور یک وکیل متخصص در امور شرکتها می‌تواند تضمینی باشد برای پیشگیری از مشکلات حقوقی، بهبود عملکرد تجاری، حفظ اعتبار شرکت و تسهیل ورود و خروج عضو از هیئت مدیره شرکت. در این مقاله به بررسی نقش، وظایف و اهمیت وکیل شرکتها می‌پردازیم.
فهرست مطالب
- درباره وکیل شرکت
- وظایف اصلی وکیل شرکت ها
- پیگیری دعاوی حقوقی شرکت ها توسط وکیل
- نحوه طرح دعاوی علیه شرکت
- مراجع رسیدگی به دعاوی شرکت
- انواع دعاوی مرتبط با شرکت
- مرور سه پرونده درباره خروج عضو از هیئت‌مدیره شرکتها
- پرونده اول: خروج عضو هیئت‌مدیره شرکت با مسئولیت محدود
- پرونده دوم: استعفای مدیرعامل شرکت با مسئولیت محدود
- پرونده سوم: خروج عضو هیئت‌مدیره در شرکت سهامی خاص
- ثبت شرکت و نقش وکیل در این فرآیند
- نقش وکیل شرکت های تجاری در تنظیم قراردادها
- مشاوره حقوقی با وکیل برای حل چالش های حقوقی شرکت
- انواع شرکت هایی که وکلای دادگستری در آنها مشغول به کارند
- ویژگی های یک وکیل شرکت حرفه‌ای
- هزینه وکیل گرفتن برای شرکت چقدر است؟
- یک مرور سریع
درباره وکیل شرکت
وکیل امور شرکت فردی است که به صورت تخصصی در زمینه‌های حقوقی مرتبط با کسب‌وکارها فعالیت می‌کند. این وکلا با تسلط بر قوانین تجاری و حقوقی، نقش مشاوری قابل‌اعتماد برای مدیران شرکتها را ایفا می‌کنند و در حوزه‌های مختلفی فعالیت دارند.
وظایف اصلی وکیل شرکت ها
- مدیریت دعاوی حقوقی: طرح دعوا و دفاع از شرکت و شرکا در محاکم و حل اختلافات.
- ثبت و تغییرات شرکت: انجام امور ثبتی شرکتها مانند ثبت اولیه یا تغییرات اساسنامه.
- تنظیم و بررسی قراردادها: تهیه قراردادهایی که هم حقوق شرکت و هم حقوق طرف مقابل را حفظ کند.
- مشاوره امور حقوقی شرکت ها: ارائه راهکارهای پیشگیرانه برای جلوگیری از مشکلات حقوقی.
پیگیری دعاوی حقوقی شرکت ها توسط وکیل
شرکتها به عنوان اشخاص حقوقی، مانند افراد حقیقی می‌توانند طرف دعوا قرار گیرند یا علیه دیگران دعوا مطرح کنند. این دعاوی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- دعاوی حقوقی: شامل موضوعاتی نظیر مطالبه وجه، ورشکستگی، یا اختلافات قراردادی و یا کمک به خروج عضو شرکت در صورت مخالف بودن سایر اعضا.
- دعاوی کیفری: شامل جرائمی مانند کلاهبرداری یا سرقت.
نحوه طرح دعاوی علیه شرکت
برای طرح دعوا علیه شرکت:
- اگر دعوا حقوقی باشد: خواهان باید دادخواست خود را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کند.
- اگر دعوا کیفری باشد: شاکی باید شکوائیه خود را از طریق همان دفاتر ثبت کند.
- برای دریافت ابلاغیه‌ها، شاکی یا خواهان باید کد ثنا دریافت کنند.
مراجع رسیدگی به دعاوی شرکت
- موضوعات حقوقی: دادگاه عمومی حقوقی (مثل دعاوی ورشکستگی یا انحلال شرکت).
- موضوعات کیفری: دادسرا یا دادگاه کیفری.
- جرائم اقتصادی خاص: مجتمع تخصصی رسیدگی به جرایم اقتصادی.
انواع دعاوی مرتبط با شرکت
- دعاوی سهامداران علیه شرکت: شامل الزام به تحویل سهام، ابطال نقل و انتقالات سهام یا درخواست انحلال شرکت یا خروج عضو از شرکت.
- دعاوی اشخاص ثالث علیه شرکت: شامل موضوعاتی مانند کلاهبرداری، مطالبه وجه یا اجرای تعهدات.
- دعاوی شرکت علیه سهامداران و اشخاص ثالث: شامل مطالبه خسارت ناشی از اقدامات زیان‌بار سهامداران یا اشخاص ثالث و طرح شکایات کیفری علیه آنها.
مرور سه پرونده درباره خروج عضو از هیئت‌مدیره شرکتها
در ادامه برای آشنایی بیشتر با نقش وکیل در دادگاه‌های حقوقی ۳ پرونده واقعی را به همراه رای دادگاه هر کدام بررسی می‌کنیم.
پرونده اول: خروج عضو هیئت‌مدیره شرکت با مسئولیت محدود
در این پرونده، آقای ف، خواهان خروج از عضویت هیئت مدیره شرکت مسئولیت محدود بود. پس از تنظیم اظهارنامه و ارسال آن به اعضای شرکت و خود شرکت، دادخواست به شعبه ۸۲ دادگاه عمومی حقوقی تهران ارجاع شد. در جریان دادرسی، تأکید کردیم که الزام فرد به ماندن در شغلی که تمایل ندارد، برخلاف قانون اساسی است که حق انتخاب شغل را به رسمیت می‌شناسد.
بااین‌حال، قاضی دادگاه به دلیل فقدان مستند قانونی صریح، قرار عدم استماع دعوا صادر کرد.
پس از اعتراض، پرونده به شعبه ۲۷ دادگاه تجدیدنظر تهران ارجاع شد. خوشبختانه، دادگاه تجدیدنظر ضمن نقض رأی بدوی، پرونده را به شعبه بدوی برای اظهار نظر ماهوی عودت داد. پس از بررسی‌های مجدد، رأی به نفع خواهان صادر شد و خروج آقای ف از هیئت‌مدیره قطعی شد.
پرونده دوم: استعفای مدیرعامل شرکت با مسئولیت محدود
در پرونده‌ای دیگر، آقای نون مدیرعامل یک شرکت با مسئولیت محدود، خواستار خروج از سمت خود بود. پیش از طرح دعوای خروج مدیرعامل از شرکت، اظهارنامه‌ای به اعضای شرکت ارسال کردیم و سپس دادخواست به شعبه ۲۰۰ دادگاه عمومی حقوقی تهران ارجاع شد. در این پرونده، با استناد به اصل حق انتخاب شغل در قانون اساسی و قاعده «الحاکم ولی الممتنع»، دادگاه متقاعد شد که الزام شخص به ادامه فعالیت در این سمت غیرقانونی است.
دادگاه رأی به پذیرش دعوا داد و دستور خروج مدیرعامل از سمت خود را صادر کرد. این رأی اجرا شد و با هماهنگی اداره ثبت شرکتها، تغییرات لازم در آگهی رسمی شرکت ثبت و منتشر شد.
ادامه رای شعبه را در تصویر زیر ببینید:
پرونده سوم: خروج عضو هیئت‌مدیره در شرکت سهامی خاص
در این پرونده، موکل آقای عین، یکی از اعضای هیئت‌مدیره یک شرکت سهامی خاص بود که درخواست خروج از هیئت‌مدیره را داشت. پس از ارسال اظهارنامه و تنظیم دادخواست، پرونده به شعبه ۱۷ مجتمع قضایی شهید بهشتی تهران ارجاع شد. در جلسه دادرسی، مدیرعامل و سایر اعضای شرکت حاضر شدند و تعهد دادند که ظرف دو ماه صورتجلسه خروج عضو را تنظیم و به اداره ثبت شرکتها ارسال کنند تا سابقه شرکت در اداره ثبت دچار مشکل نشود.
با موافقت دادگاه، دو ماه مهلت داده شد. در این مدت، صورتجلسه تنظیم شد و خروج عضو از شرکت ثبت و آگهی شد. در نهایت، دعوا مسترد شد و دادگاه حکم بر ابطال دادخواست صادر کرد.
ثبت شرکت و نقش وکیل در این فرآیند
یکی از اولین گام‌ها برای شروع یک کسب‌وکار قانونی و معتبر، ثبت شرکت است. ثبت شرکت به فعالیت‌های تجاری مشروعیت می‌بخشد و بستری فراهم می‌کند تا کسب‌وکار بتواند از مزایای قانونی، مالیاتی و تجاری بهره‌مند شود. در این فرآیند، وکیل شرکت نقشی مهم ایفا می‌کند و با تخصص خود، مراحل را با دقت و سرعت پیش میبرد. مراحل مذکور به شرح زیر هستند:
- مشاوره: وکیل شرکت با توجه به نوع کسب‌وکار، بهترین ساختار حقوقی را پیشنهاد می‌دهد.
- بررسی مدارک و قراردادها: وکیل از صحت و قانونی بودن مدارک اطمینان حاصل می‌کند و قراردادهای شراکت را تنظیم می‌کند.
- پیگیری فرآیند اداری: فرآیند ثبت شرکت ممکن است به دلیل نقص مدارک یا اشتباهات به تعویق بیفتد. بنابراین وکیل متخصص و آشنا با قوانین مرتبط با ثبت، با تجربه خود، از بروز این مشکلات جلوگیری می‌کند.
- تطبیق فعالیت‌ها با قوانین: برخی از فعالیت‌ها نیاز به مجوزهای خاص دارند. وکیل قانونی شرکت با بررسی قوانین، مجوزهای لازم را اخذ می‌کند. مثلا برای ثبت شرکتی در زمینه صادرات و واردات، مجوزهایی از اتاق بازرگانی نیاز است.
نقش وکیل شرکت های تجاری در تنظیم قراردادها
یکی از مهم‌ترین وظایف وکیل شرکتها، تهیه و بررسی قراردادهای تجاری است. یک قرارداد ضعیف می‌تواند باعث ضررهای مالی و حقوقی شود. وکیل حقوقی شرکت با بررسی دقیق جزئیات و شناخت قوانین، قراردادی تنظیم می‌کند که حقوق شرکا تضمین شود. خدمات وکیل در زمینه قراردادها شامل موارد زیر است:
- تنظیم قراردادهای داخلی و بین‌المللی.
- بررسی و اصلاح بندهای مشکل‌ساز.
- حل اختلافات ناشی از قراردادها.
مشاوره حقوقی با وکیل برای حل چالش های حقوقی شرکت
شرکتها ممکن است با مشکلات مختلفی مواجه شوند که حضور وکیل متخصص در حل و فصل آنها ضروری است. برخی از این مشکلات از این قرار است:
- حل دعاوی کارگری: تنظیم قراردادهای شفاف و ارائه دفاعیات مستدل.
- مشکلات مالیاتی: مشاوره در تنظیم دقیق اظهارنامه‌ها.
- اختلافات قراردادی: میانجی‌گری و ارائه راهکارهای حقوقی.
انواع شرکت هایی که وکلای دادگستری در آنها مشغول به کارند
شرکت‌های تجاری که وکلای دادگستری در آنها مشغول فعالیت هستند به این شرح است:
- شرکت سهامی
سهامی خاص: سرمایه توسط موسسان تأمین می‌شود (حداقل سرمایه یک میلیون ریال و سه شریک).
سهامی عام: بخشی از سرمایه از طریق فروش سهام به عموم تأمین می‌شود (حداقل سرمایه پنج میلیون ریال و پنج شریک).
- شرکت با مسئولیت محدود
برای امور تجاری بین حداقل دو نفر تشکیل می‌شود.
مسئولیت شرکا محدود به میزان سرمایه آنها است.
- شرکت تضامنی
شرکا اعتماد بالایی به هم دارند؛ مسئولیت پرداخت بدهی‌ها بر عهده تمام شرکا است.
مناسب فعالیت‌هایی مانند صرافی.
- شرکت مختلط غیرسهامی
ترکیبی از شرکای ضامن و شرکای با مسئولیت محدود؛ بدون انتشار سهام.
- شرکت مختلط سهامی
ترکیبی از شرکای سهامی و شرکای ضامن.
- شرکت نسبی
مسئولیت شرکا به نسبت سرمایه‌شان است؛ تفاوت با شرکت با مسئولیت محدود در نحوه تعیین مسئولیت‌ها.
- شرکت تعاونی
برای رفع نیازهای مشترک و بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی اعضا تشکیل می‌شود.
حداقل 7 عضو لازم دارد.
ویژگی های یک وکیل شرکت حرفه‌ای
برای انتخاب یک وکیل حرفه‌ای برای شرکت باید به ویژگی‌هایی نظیر تخصص، تجربه و مهارت‌های ارتباطی او توجه کنید. مهم‌ترین ویژگی‌های یک وکیل امور شرکتی از این قرار است:
- تخصص در قوانین تجاری و حقوقی: تسلط بر قوانین ایران و بین‌الملل.
- تجربه عملی در مدیریت پرونده‌ها: سابقه موفق در دعاوی حقوقی شرکتها.
- مهارت‌های ارتباطی قوی: توانایی برقراری ارتباط موثر با مدیران و کارکنان.
- به‌روز بودن دانش: آگاهی از تغییرات قانونی و تجاری.
هزینه وکیل گرفتن برای شرکت چقدر است؟
دستمزد وکیل شرکت های تجاری بسته به نوع خدمات، تجربه وکیل و پیچیدگی پرونده‌ها متفاوت است. برای مثال مشاوره‌های عمومی معمولاً هزینه کمتری دارند در حالیکه پرونده‌های پیچیده یا بین‌المللی هزینه بیشتری خواهند داشت. اما سرمایه‌گذاری روی استخدام وکیل برای کارهای حقوقی شرکت مزایایی دارد که از آن بین می‌توان به کاهش ریسک‌های مالی و حقوقی و افزایش بهره‌وری و اطمینان در مدیریت کسب‌وکار، اشاره کرد.
یک مرور سریع
شرکتها برای مواجهه با مسائل حقوقی و تجاری نیازمند تخصص و تجربه‌ای هستند که حضور یک وکیل حرفه‌ای می‌تواند این نیاز را تأمین کند. وکیل شرکت با ارائه خدماتی نظیر ثبت و تغییرات شرکت، تنظیم و بررسی قراردادها، مدیریت دعاوی حقوقی و کیفری و مشاوره حقوقی، از بروز مشکلات پیشگیری و عملکرد شرکت را بهبود می‌بخشد. همچنین، در فرآیند ثبت شرکت، انتخاب ساختار حقوقی مناسب، بررسی مدارک و اخذ مجوزها نقش مهمی ایفا می‌کند. این وکلا با تخصص در قوانین تجاری داخلی و بین‌المللی، تضمینی برای حفظ حقوق و اعتبار شرکت هستند و از طریق تنظیم قراردادهای دقیق و حل اختلافات، ریسک‌های مالی و حقوقی را کاهش می‌دهند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی در امور شرکتها از طریق شماره‌های مندرج در سایت با مهدی نائینی وکیل پایه یک دادگستری در تماس باشید.
سوالات متداول
آیا شرکتها به وکیل دائمی نیاز دارند؟
بسیاری از شرکتها با این تصور که فقط در مواقع بحرانی به وکیل نیاز دارند، از استخدام یک مشاور حقوقی صرف‌نظر می‌کنند. اما تجربه نشان داده است که پیشگیری بسیار موثرتر و کم‌هزینه‌تر از حل بحران است.
شرکت ها از نظر حقوقی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
شرکتها از لحاظ حقوقی به دو نوع شرکت مدنی و تجاری تقسیم می‌شوند.
شرکت مدنی چیست؟
اجتماع حقوق دو یا چند مالک در یک شی واحد را شرکت مدنی می‌گویند.
شرکت تجاری چيست و چند نوع دارد؟
مطابق قانون تجارت، شرکت های تجاری دارای شخصیت حقوقی مستقل از تشکیل دهندگان هستند و مطابق ماده 20 قانون تجارت به 7 نوع تقسیم می گردند اعم از شرکت سهامی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت مختلط سهامی، شرکت مختلط غیر سهامی، شرکت نسبی، شرکت تضامنی و شرکت تعاونی تولید و مصرف.
آیا شرکت های دولتی هم نیاز به وکیل دارند؟
شرکت های دولتی الزامی به داشتن وکیل دادگستری به عنوان وکیل شرکتها ندارند و می‌توانند فردی را به عنوان نماینده حقوقی به دادگاه‌ها معرفی کنند.
وکیل شرکت های خصوصی چه الزامی دارد؟
شرکتی است که وکیل‌شرکت برای بخش خصوصی باید حتما از بین وکلای دادگستری انتخاب شود.
شرکت سرمایه ای چیست؟
شرکت سرمایه‌ای شرکتی است که سرمایه محور است و مسئولیت شرکا به میزان سرمایه و آورده آن‌هاست.
شرکت شخصی چیست؟
شرکت شخصی نقطه مقابل شرکت سرمایه‌ای است و شخصی محور است و شخص از سرمایه در این شرکت ها بیشتر اهمیت دارد. هر شریک این شرکت در برابر کلیه دیون و بدهی‌های شرکت بیش از سرمایه‌ای که به شرکت آورده مسئول است.
شرکت سهامی چیست؟
شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن است. شرکت سهامی ۲ نوع است: سهامی عام و خاص.
شرکت سهامی عام چیست؟
شرکتی است که موسسین آن قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می‌کنند.
شرکت سهامی خاص چه نوع شرکتی است؟
شرکت سهامی خاص شرکتی است که تمام سرمایه را توسط موسسین خود تامین می‌کند و بنابراین حضور وکیل شرکت سهامی خاص در پیگیری مشکلات سهام‌دارن بسیار حساس است.
مسئولیت شرکا در انواع شرکتها به چه صورت است؟
مسئولیت در شرکت سهامی عام: مبلغ اسمی سهام هر شریک، در شرکت سهامی خاص: میزان مبلغ اسمی سهام هر شریک، در شرکت با مسئولیت محدود: به میزان سهم الشرکه هر شریک، در شرکت تضامنی: مسئولیت نامحدود و در شرکت نسبی: مسئولیت به نسبت سهم الشرکه هر شریک است.
سلام و عرض ادب. چطور می تونم سهام شرکت سهامی خاص رو که از طریق وصیتنامه به من رسیده، به نام خودم بزنم؟ اعضای شرکت به استناد اساسنامه امتناع می کنن از اینکار
سلام، باید دادخواستی با موضوع الزام به صدور سهم الشرکه به نام شما یا الزام به خرید سهم شما به قیمت کارشناسی توسط سایر شرکا ارائه دهید
سلام آیا فردی که بدون اطلاع ساکنین یک ساختمان مسکونی، شرکت بازرگانی در واحد خود ثبت کرده و آدرسش را هم اعلام کرده، مرتکب خلاف شده؟
سلام، صرف ثبت آدرس شرکت در واحد مسکونی خلافی نیست، مگر اینکه رفت و آمد کاری زیاد باشد که خلاف مقررات شهرداری باشد یا مزاحمت هایی برای سایر ساکنان ایجاد کند.
سلام. می تونم با ارائه قرارداد به دادگاه، ورشکستگی شرکت را تقاضا کنم یا باید ابتدا طلبم در محکمه احراز شده و حکم صادر بشه؟
سلام، ابتدا باید طلب شما در دادگاه احراز شود و شرکت به پرداخت محکوم گردد. بعد از آن در صورت عدم کفایت اموال، می توانید تقاضای ورشکستگی کنید
با سلام، در صورتی که یک سال از خروج بنده از شرکت سهامی خاص گذشته باشد، آیا بابت ضمانتنامه ای که در زمان عضویت و سهامداری من در شرکت اخذ شده مسئولیتی متوجه من است؟
سلام، چون ضمانتنامه در زمان عضویت و سهامداری شما صادر شده، شما همچنان مسئولیت دارید و خروج از شرکت مانع مسئولیت شما در برابر آن ضمانتنامه نخواهد شد
بعد از ثبت صورت جلسه انحلال شرکت و اعلام آن در روزنامه رسمی، امکان لغو انحلال و بازگشت شرکت به وضعیت قبلی وجود داره؟
سلام، با توجه به ثبت انحلال و اعلام در روزنامه رسمی، امکان بازگشت وجود ندارد. برای ادامه فعالیت تجاری، باید شرکت جدید ثبت کنید و نام جدید انتخاب کنید.