رفع سوء اثر از چک برگشتی؛ قوانین جدید، روش ها و نکاتی که باید بدانید

یکی از سوالات رایج در مورد چک‌های برگشتی این است که چگونه می‌توان از چکی که برگشت خورده، رفع سوء اثر کرد؟ در ابتدا باید در نظر داشته باشیم که چک برگشتی چه تاثیری برای صادرکننده‌ دارد.

با برگشت زدن و اجرا گذاشتن چک، تمام حساب‌های صادرکننده مسدود شده و او دیگر قادر به انجام بسیاری از عملیات بانکی نظیر افتتاح حساب یا دریافت وام نخواهد بود. بنابراین، رفع سوء اثر از چک برگشتی یک فرآیند ضروری برای بازگرداندن اعتبار بانکی فرد است.

رفع کردن سوء اثر چک

با راه‌اندازی سامانه صیاد، در صورتی که چک صیادی شما به هر دلیلی برگشت خورده و پرداخت نشود، این اطلاعات در سیستم بانک مرکزی ثبت می‌شود. این ثبت سبب می‌شود که در هنگام استعلام از سامانه صیاد، نتیجه استعلام شما سفید نباشد و چک برگشتی به عنوان سوءاثر در سوابق شما ثبت شود.

رفع سوء‌ سابقه چک به معنای حذف و پاک‌سازی سوابق چک برگشتی از سیستم بانک مرکزی است. این فرایند ممکن است به دلایلی چون کمبود موجودی، نقص امضا و موارد مشابه در سوابق بانکی شما ثبت شده باشد.

قانون جدید رفع سوء اثر چک برگشتی

طبق ضوابط و قوانین جدید، مشتری که چک برگشتی دارد باید در عرض ۱۰ روز از آن رفع سوء‌اثر کند. در غیر این صورت بانک پس از ۱۰ روز، اطلاعات مربوط به عدم پرداخت چک را به تمام بانک‌ها و موسسات اعلام می‌کند.

از چه روش‌ های می توان سوء اثر چک برگشت خورده را از بین برد؟

فرایند از بین رفتن سوء‌ سابقه چک برگشتی توسط شعب بانک‌ها و واحدهای تابع آن انجام می‌شود. روش‌های متداول سفید کردن سابقه چک شامل موارد زیر است:

۱. تأمین موجودی حساب

اولین اقدام برای برطرف کردن سوء اثر از چک برگشتی این است که صادرکننده چک، موجودی حساب خود را تأمین کند. پس از تأمین موجودی، چک به بانک ارائه شده و در صورتی که وجه مورد نظر وصول شود، بانک نسبت به رفع سوء اثر از چک اقدام خواهد کرد.

مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری

24 بهمن 1403-بروزرسانی 10 آبان 1403

وصول چک مسدود شده و برگشت زدن آن

24 بهمن 1403-بروزرسانی 09 شهریور 1403

۲. ارائه لاشه چک برگشتی

یکی از روش‌های دیگر این است که صادرکننده چک، لاشه چک برگشتی را به بانک ارائه دهد. این کار نشان می‌دهد که صادرکننده با دارنده چک توافق کرده و مبلغ آن را پرداخت کرده است. پس از این اقدام، بانک چک را از سوابق برگشتی پاک کرده و حذف سوء اثر از چک انجام می‌شود.

۳. ارائه رضایت‌ نامه محضری

اگر دارنده چک از تحویل لاشه چک به بانک خودداری کند یا به هر دلیلی نتواند آن را ارائه دهد، صادرکننده می‌تواند به دفتر اسناد رسمی مراجعه کرده و رضایت‌نامه محضری از دارنده چک دریافت کند. این رضایت‌نامه به بانک ارائه می‌شود و بانک موظف است به‌محض دریافت آن، از چک رفع سوء‌اثر کند.

۴. واریز وجه به حساب قرض‌ الحسنه

در صورتی که امکان ارائه لاشه چک یا رضایت‌نامه محضری وجود نداشته باشد، صادرکننده می‌تواند مبلغ چک را به حساب قرض‌الحسنه همان بانک واریز کرده و درخواست کند که حساب به مدت یک سال مسدود شود. این اقدام به بانک این امکان را می‌دهد تا از چک رفع سوء‌اثر کرده و سوابق صادرکننده را پاک کند.

۵. ارائه حکم دادگاه

اگر هیچ‌کدام از روش‌های قبلی نتیجه ندهد، صادرکننده چک می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و از دادگاه خواسته شود که بانک را ملزم به رفع کردن سوء‌اثر چک کند. این اقدام معمولاً زمانی ضروری است که طرفین نتوانند توافقی در مورد چک حاصل کنند.

۶. انقضای مدت زمان قانونی

در نهایت، اگر پس از سه سال از تاریخ برگشت چک هیچ اقدام قانونی یا کیفری علیه صادرکننده صورت نگرفته باشد، طبق قانون، صادرکننده می‌تواند با مراجعه به بانک درخواست رفع سوء اثر از چک را داشته باشد. در این شرایط، پس از گذشت مدت زمان قانونی ۳ سال، بانک باید نسبت به پاک کردن سوابق چک برگشتی اقدام کند.

تا اینجا با اصل مطلب و نحوه رفع سوء‌اثر از چک آشنا شدید؛ اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری کسب کنید و جزئیات بیشتری را بدانید، ادامه مقاله را از دست ندهید.

مدت زمان رفع سوء اثر چک برگشتی

• روش حضوری: در این روش، فرد باید به شعبه بانکی که چک در آن ثبت شده مراجعه کند. پس از ارائه مدارک مورد نیاز (مانند کارت ملی، اصل چک و رسید تسویه)، بانک اقدام به بررسی اطلاعات می‌کند. این فرآیند ممکن است چند روز کاری طول بکشد چون بانک باید صحت اطلاعات را در سامانه صیاد تایید کند و از صحت تسویه با دارنده چک اطمینان حاصل کند. در صورت نقص مدارک یا نیاز به استعلام‌های بیشتر، زمان این فرآیند ممکن است افزایش یابد.
• روش آنلاین از طریق سامانه صیاد: این روش معمولاً سریع‌تر است. با ورود به سامانه صیاد و ثبت درخواست رفع سوء اثر، مراحل بررسی آغاز شده و در کمتر از ۴۸ ساعت کاری، نتیجه اطلاع داده می‌شود. برای این روش، ضروری است که اطلاعات فرم دیجیتالی به‌طور کامل و دقیق وارد شود.

استعلام رفع سوء اثر از چک صیادی

برای بررسی این که آیا سوء‌ سابقه چک شما رفع شده است یا خیر، به شعبه بانکی که چک در آن برگشت خورده مراجعه کنید و گزارش وضعیت چک را دریافت نمایید. البته برای استعلام رفع سوء اثر از چک های صیادی نیازی به مراجعه حضوری به بانک نیست.

می‌توانید به شکل غیرحضوری از طریق اپلیکیشن‌های استعلام چک برگشتی مانند «ساد۲۴» و استعلام رایگان رفع سوء اثر از چک های صیادی که به طور مستقیم به سیستم بانک مرکزی متصل است، از وضعیت سوء اثر چک های صیادی خود مطلع شوید.

نمایش 20 پرسش از 143 پرسش ثبت شده در چک

محمد کاظم عسگری19 اسفند 1403

سوال

سلام بنده از فروشگاهی مبل خریداری کردم اما بعد از تحویل گرفتن متوجه شدم که مبل ها ایرادات خیلی زیادی دارد و بابت این چک به نام فروشنده ثبت کردم آیا میتونم چک را مسدود کنم

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام. باید ابتدا معامله رو فسخ کنید و بعد دادخواست فسخ معامله مطرح کنید و ضمن اون دادخواست دستور موقت مبنی بر انسداد چک بخواهید

محمد دلیری05 اسفند 1403

سوال

با سلام اگر نصف مبلغ چک پرداخت شود و رسید بابت پرداختی گرفته شود ذینفع میتواند چک را برگشت بزند و قانونش چی میباشد؟

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

امکان برگشت نسبت به الباقی مبلغ چک وجود دارد

ناصح05 اسفند 1403

سوال

با سلام بنده برای معامله با یک عراقی تعداد ۵ فقره چک بابت ضمانت به یکی از اشناهای ایشون توی ایران دادم و در شرح موضوع چک و بابت چک بابت ضمانت درج شده همه چک ها برای یک تاریخ هستن که ۶ ماه ازشون میگذره الان با طرف عراقی قطع همکاری کردیم و نگران هستم که چک ها که دست اشنای ایشون هست برگشت داده بشن شاهد هم دارم که چک ها بابت ضمانت دست اشنای ایشون هست و ایشون هیچکاره هستن و هیچ‌مستندی ندارن که معامله ای با ما داشته باشن ایا میتوانم چک هارو مسدود کنم ؟

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام خیر امکان انسداد وجود ندارد

مرتضی29 بهمن 1403

سوال

سلام بنده از مشتری چک گرفتم و بنام بنده نتقال داد ولی چک موجودی نداشت برگشت زدم و دادخواست دادم روی صاحب چک وجلب صاحب چک رو گرفتم الان صاحب چک متواری هست و هیچ مالی بنام نداره ایا میتونم روی ظهر نویس که چک رو بهم انتقال داده هم شکایت کنم فاکتور هم از ظهر نویس دارم بابت همین چک

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام بله در صورتیکه اسمشون تو سامانه اومده باشه امکان طرح دعوی وجود داره

محمد14 بهمن 1403

سوال

سلام من نصف مبلغ چک را به ذینفع داده ام و رسید کتبی گرفتم ذینفع یا وکیلش می‌تواند چک را برگشت بزند و تمام پول را ادعا کند

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

با توجه به اینکه رسید گرفتین از دارنده این ادعا رد میشه

عباس26 دی 1403

سوال

سلام خسته نباشید، من دو ماه پیش طی قراردادی از فروشنده، بابت خرید پارکت، مبلغی را نقد دادم، یکی از چک ها هم پاس شده، ولی هنوز پارکت ها را تحویل نداده و امروز و فردا می کند، می خواستم بدونم چگونه می توانم مابقی چک ها را مسدود کنم، ممنون میشم راهنمایی کنید.

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام. باید طرح دعوی حقوقی انجام بشه و ضمن دعوی دستور موقت از دادگاه بخواین.

احمد02 دی 1403

سوال

سلام خسته نباشید من یه ملکی روفروختم ازخریدار چک گرفتم به نام شخص دیگری که بااین فرد قرادادشرکت بزنم ولی این فردکلاه بردار ازآب درآمد چگونه میتونم جلوی چک رومسدود کنم

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام. شکایت کلاهبرداری مطرح کنید علیه طرف و از دادسرا نامه ببرید برای بانک

13 آذر 1403

سوال

سلام در صورت مفقودی چک توسط فروشنده منی که چک صادر کردم باید به دادگاه اعلام کنم یا خود فروشنده؟

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

هر دو نفر امکان اعلام به بانک رو دارید

09 آذر 1403

سوال

سلام من برای دو فقره چک برگشتی شکایت کردم اما به محض اینکه دادگاه رای داد همسرم طرف هرچی داستو زد به نام آشناهاش، دادگاه مراجعه کردم استعلام اموال گرفتم و گفتن که هیچ مالی به نامش نیست ولی من میتونم ثابت کنم که مال داشته و منتقل کرده حالا می‌تونم از دادگاه بخوام که اموالی که منتقل کرده رو توقیف کنه؟

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام، در صورتیکه اثبات بشه معامله صوری بوده امکان ابطال معاملات و تملیک اموال وجود دارد

09 آذر 1403

سوال

سلام من یه فقره چک داشتم از مشتری، پاس نشد مشتری هم اومد جلو مغازه به جای اینکه عذرخواهی کنه سر و صدا راه انداخت که چرا برگشت زدی چک رو، منم رفتم شکایت کردم اما دو روز بعد اینکه پرونده رفت بازپرسی شکایتمو رد کرد، بالاش نوشته منع تعقیب این یعنی چی؟ چک مگه اعتبار نداره آخه؟

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام، با توجه به وعده دار بودن چک قرار منع تعقیب روی شکایت کیفری صادر شده، باید دادخواست حقوقی بدین

08 آذر 1403

سوال

سلام، من برای خرید یه دستگاه سه تا چک دادم، دو تاشو پاس کردم اما الان متوجه شدم داخل دستگاه قطعات دسته دوم کار کردن و به عنوان نو فروختن به من، یه ماه دیگه هم سررسید چکمه میشه راهنمایی کنید لطفا

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام. با توجه به معیوب بودن دستگاه به استناد خیار تدلیس معامله رو فسخ کنید دستگاه رو پس بدین و مبلغتون رو بگیرید

حسن03 آذر 1403

سوال

سلام کابینت ساز ازم اضافه دریافت کرده اظهارنامه فرستادم حاضر نشده صورت حساب بدهد سه فقره چک دادم به خواست خودش چکها را بنام یکی از استاکارانش ثبت کردم آیا میتوانم جلو یکی از چکها را مسدود کنم یا به اندازه حقش تو حساب پول داشته باشم تا بیاد تسویه کنه

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام. امکان انسداد چک به این دلیل وجود ندارد. در صورت مسدودی مرتکب جرم میشین

29 آبان 1403

سوال

سلام گفتین که محکوم علیه باید تا ده روز مبلغ اجرائیه رو پرداخت کنه اگر این کارو نکنه میشه جلبشو گرفت؟

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

در صورت عدم پرداخت و محکوم به در مهلت ده روز و عدم شناسایی مال از محکوم علیه امکان صدور برگ جلب وجود دارد.

حسین29 آبان 1403

سوال

با سلام درصورت انتقال گواهی عدم پرداخت چک‌ به ثالث مبدا محاسبه خسارت تاخیر و تادیه چگونه می باشد

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

با سلام. چک های صیادی امکان انتقال بعد از صدور گواهی عدم خلاف ندارند اما در خصوص چک های غیرصیادی مبدا خسارت از تاریخ چک میباشد

عرفان26 آبان 1403

سوال

سلام، من رو چک اجراییه کشیدم الان اجرای احکام دادگاه یه زمین از طرف توقیف کرده که دو تا بازداشتی داره، من میشم بازداشت سوم حالا میتونم درخواست فروش زمینو بدم؟

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام بله امکانش هست، زمین فروش میره به ترتیب طلب بازداشت کننده ها پرداخت میشه

رضایی26 آبان 1403

سوال

سلام وقت بخیر من از یه شهر دیگه دو تا لوستر برنز خرید کردم نصف مبلغ نقد و نصف دیگر چک دادم و توی فاکتور هم جنس برنز قید شد حالا بعد تحویل متوجه شدیم لوستر برنز نیست و جنس تقلبی فرستاده شده و فروشنده هم خودش قبول کرده که جنس برنز نیست میخواستم ببینم آیا میشه جلو چک رو مسدود کرد با تشکر

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام امکان انسداد چک صرفا در امور کیفری نظیر سرقت و جعل و کلاهبرداری وجود دارد

حامد23 آبان 1403

سوال

سلام، من چکی دارم که از خریدار دستگاه گرفتم و این چک رو اون فرد از یه نفر دیگه گرفته بود، الان برگشت خورده حالا میتونم واسه همین شخصی که چک رو ازش گرفتم اجرائیه بگیرم؟

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

با سلام بر اساس اصلاحیه قانون صدور چک صدور اجراییه صرفاً برای صادر کننده چک امکان‌پذیر می‌باشد و برای ظهرنویسان امکان درخواست صدور اجراییه وجود ندارد

کرم22 آبان 1403

سوال

سلام خسته نباشید بنده چک ۲۰۰میلیون از شخصی گرفتم پاس نشد برگشت زدم صاحب چک در خواست استرداد لاشه چک طبق تامین دلیل بابت آپارتمان پش خرید کرده بود داد و طبق قرارداد بین صاحب چک وشخص دوم(سازنده)به دادگاه مراجع ودر خواست استرداد داده ومن بعنوان شخص ثالث مگر دارنده حسن نیت چک نباید مبلغ دریافت کنم ؟متاسفانه دادگاه رای استراداد لاشه چک بنفع صادر کرد چیکار باید کنم تشکر

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

با سلام، با توجه به اینکه دارنده با حسن نیت هستین نباید این حکم علیه شما صادر میشد، در حال حاضر تجدیدنظرخواهی کنید و نسبت به شخصی که چک علیه شما داده امکان طرح دعوی دارید.

شکوری02 مهر 1403

سوال

سلام وقت بخیر. بنده مبلغ چکی را پرداخت کردم اما لاشه چک را پس نگرفتم از روی اعتماد بیجا. حالا طرف مقابل چک را منتقل کرده و شخصی که چک به او منتقل شده آن را برگشت زده چطور باید این مورد را پیگیری کنم؟

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام باید دعوای استرداد لاشه چک مطرح کنید و ثابت کنید مبلغ را پرداختید.

محمدرضا02 مهر 1403

سوال

سلام راننده سرویس بچه رفته چکی که بهش داده بودیم برای سرویس اجرا کرده در حالی که کلا از بعد عید دنبال بچه ما نیامد به دلایلی و ما هم جای چک آخر را پر نکردیم چه اقدامی برای ابطال اجراییه به دلیل عدم انجام تعهدات می توانم انجام دهم؟

پاسخ

مهدی نائینی

وکیل پایه یک دادگستری

سلام با تنظیم دادخواست متقابل الزام به ایفای تعهد، اجرای تعهدات از سوی ایشان را درخواست بدهید.

چک بدون لاشه و رفع سوء اثر از آن

در مواقعی که صاحب حساب مبلغ چک را پرداخت کرده باشد ولی امکان ارائه لاشه چک به بانک به دلایل مختلفی چون سرقت، مفقودی یا سوختن وجود نداشته باشد:

• دارنده چک باید به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کرده و رضایت خود را اعلام کند. سپس صاحب حساب باید این رضایت‌نامه را به بانک ارائه داده و از بانک درخواست کند که نسبت به پاک کردن سوء اثر چک اقدام کند.
• روش دیگر برای رفع سوء اثر از چک فاقد لاشه، واریز مبلغ چک به حساب جاری و مسدود کردن آن به مدت ۱۲ ماه است. در این روش، صادرکننده چک مبلغ معادل چک برگشتی را به حساب خود واریز کرده و از بانک درخواست می‌کند تا مبلغ واریزی تا تعیین تکلیف چک مسدود بماند.

مرور سریع

رفع سوء اثر از چک برگشتی فرایندی است که به موجب آن سوابق چک برگشتی که به دلایل مختلفی مانند نقص موجودی یا امضا ثبت شده‌اند، از سیستم بانک مرکزی حذف می‌شود. این فرایند می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی انجام شود که شامل تأمین موجودی چک، ارائه لاشه چک برگشتی، ارائه رضایت‌نامه محضری، ارائه حکم قضایی، واریز وجه به حساب قرض الحسنه و یا انقضای مدت زمان قانونی است.

طبق قانون جدید، پس از گذشت سه سال از تاریخ برگشت چک، در صورتی که هیچ شکایتی وجود نداشته باشد، بانک‌ها می‌توانند نسبت به حذف سوء اثر از چک اقدام کنند. برای پیگیری رفع سوء اثر چک صیادی برگشتی نیز می‌توانید به صورت آنلاین از طریق سامانه صیاد اقدام کنید.

برای مشاوره حقوقی و اعطای وکالت پرونده‌های مرتبط با چک از طریق شماره‌های مندرج در سایت با مهدی نائینی وکیل پایه یک دادگستری در تماس باشید.

سوالات متداول

رفع شدن سوء اثر چک پس از سه سال چگونه است؟
بر اساس قانون جدید، پس از گذشت ۳ سال از تاریخ برگشت خوردن چک و صدور گواهی عدم پرداخت، در صورتی که هیچ شکایتی وجود نداشته باشد، بانک می‌تواند نسبت به رفع سوء‌اثر از چک اقدام کند و بنابراین سوابق صادرکننده چک اصلاح خواهد شد.

هزینه حذف سوء سابقه چک چقدر است؟
حداکثر هزینه رفع سوء سابقه از چک های برگشتی حدود ۱۶ هزارتومان (نیمه دوم ۱۴۰۳) است.

آیا رفع سوء سابقه چک برگشتی باعث برطرف شدن محدودیت‌های بانکی می‌شود؟
بله، پس از رفع سوء اثر از چک برگشتی، تمامی محدودیت‌های بانکی از جمله مسدودی حساب و ممنوعیت صدور دسته‌چک برطرف خواهد شد.

مدت زمان پاک شدن چک برگشتی از سیستم بانک مرکزی چقدر است؟
برای حذف سوء اثر چک های برگشتی از بانک مرکزی، معمولاً به مدت زمانی بین ۳ تا ۷ روز نیاز است.

آیا درخواست رفع سابقه چک به صورت غیر حضوری هم امکان‌پذیر است؟
بله اگر این خدمت در موبایل بانک‌ باشد می‌توانید درخواست رفع سوء اثر چک آنلاین را ثبت کنید. در غیر این صورت باید حضوری به شعبه بانک مراجعه کنید.

آیا امکان رفع سوءاثر چک‌ های قدیمی وجود دارد؟
بله، حتی اگر مدت زیادی از تاریخ صدور چک گذشته باشد، امکان رفع سوء اثر از آن وجود دارد.

آیا بدون ارائه لاشه چک هم می‌توان رفع سو اثر را انجام داد؟
بله با ارائه رضایت‌نامه محضری از دارنده چک یا واریز مبلغ چک به حساب قرض‌الحسنه جاری بانک، امکان رفع سوء سابقه وجود دارد.

رفع سوء‌اثر چک‌های صیادی ساده‌تر است یا چک‌های غیرصیادی؟
چک‌های صیادی به دلیل ثبت اطلاعات آن‌ها در سامانه یکپارچه صیاد، فرآیند ساده‌تری دارند. برای رفع سوء اثر از چک های غیر صیادی ثبت نشده در سامانه فرد باید به بانکی که چک در آن صادر شده است مراجعه کند و مراحل جداگانه‌ای را طی کند.

آیا چک برگشتی به‌ صورت خودکار از سوابق بانکی حذف می‌شوند؟
طبق قوانین جدید، چک‌های برگشتی پس از گذشت سه سال از تاریخ برگشت از سیستم بانکی حذف خواهند شد.

برای رفع سوء اثر چک برگشتی باید به کجا مراجعه کرد؟
برای رفع سابقه چک برگشتی، باید به شعبه بانکی که چک در آن برگشت خورده مراجعه و درخواست رفع سوء اثر را مطرح کنید.

شکایت از ضامن چک برگشتی
25 دی 1403-بروزرسانی 26 دی 1403

راهنمای جامع درخواست اعسار از پرداخت اجراییه چک صیادی
11 آذر 1403-بروزرسانی 11 آذر 1403

اجراییه چک صیادی؛ نحوه صدور و ابطال اجراییه چک طبق قانون جدید
15 شهریور 1403-بروزرسانی 15 شهریور 1403