تفاوت وکیل پایه یک و پایه دو دادگستری
واژه وکیل لغتی است عربی و به کسی گفته می شود که کاری به وی واگذار شده است این لغت و مشتقات آن در قرآن بسیار به کار رفته است و از اسامی پروردگار است. واژه توکل هم که به کار برده می شود از این خانواده است، توکل کردن به خدا یعنی خدا را وکیل گرفتن. رابطه وکیل و موکل در قالب عقد وکالت است قانون مدنی در ماده ۶۵۶، وکالت را عقدی (قراردادی) می داند که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می کند. البته مقررات قانون مدنی در خصوص وکالت گذشته از تعریف کلی ماده مذکور، ناظر به وکالت برای اعمال حقوقی (قرارداد یا اتباع) است اما در اینجا بحث از وکالت دعاوی است که به نظر می رسد نوعی خاص از عقد وکالت است که مشمول انجام عمل حقوقی نمی شود و مقررات خاص آن تابع قرارداد وکیل و موکل، قانون آیین دادرسی مدنی، قانون وکالت، لایحه استقلال کانون وکلا، قانون اخذ پروانه وکالت دادگستری و قانون مدنی است.
با این وصف می توان وکالت دادگستری را چنین تعریف کرد که عبارت است از نیابت و نمایندگی امور حقوقی از سوی اشخاص حقیقی یا حقوقی در مراجع قضایی در محدوده امور محوله برای مطالبه و دفاع از حقوق موکل توسط کسانی که پروانه وکالت از مراجع ذی صلاح دارند.
آنچه باید توجه داشت این که فقط وکلای رسمی دادگستری می توانند از جانب اشخاص حقوقی یا حقیقی در مراجع قضایی اعلام وکالت کنند. حال سوال پیش می آید که وکیل دعاوی یا وکیل دادگستری چه کسی است؟ ماده ۳۳ قانون آیین دادرسی مدنی مقرر داشته که وکلای متداعین باید دارای شرایطی باشند که به موجب قانون راجع به وکالت در دادگاه ها برای آن ها مقرر گردیده است…
بر طبق قانون وکالت مصوب ۱۳۱۵ و لایحه استقلال کانون وکلای مصوب ۱۳۳۳ و قانون کیفیت اخذ پروانه دادگستری مصوب ۱۳۷۶، وکیل در دعوی باید شخصی باشد که پروانه وکالت از مراجع ذی صلاح برای وکالت دعوی داشته باشد.
پس در دادگاه ها یا باید اصیل باشد یا وکیل و وکیل نیز باید صاحب پروانه وکالت دادگستری از کانون وکلا یا مرکز مشاوران قوه قضاییه باشد. با این وصف اگر الف به ب وکالت رسمی در اقامه دعوی دهد، شخص ب حق طرح دعوی و مداخله در امور قضایی موکل را نداردمگر این که وکیل رسمی دادگستری باشد. البته شخص ب می تواند از جانب موکل برای او وکیل دادگستری انتخاب نماید.
روابط مالی وکیل دادگستری (دعاوی) و موکل تابع قرارداد فی مابین است. ماده ۱ آیین نامه تعرفه حق الوکاله وکلای دادگستری مقرر می دارد: « قرارداد حقالوکاله طبق ماده ۱۹ لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مصـوب سـال ۱۳۳۳ بین وکیـل و موکل معتبر است. در تعیین حـقالوکالـه در صورتیکه قرارداد در بین نباشد، در مورد محکوم علیه، مالیات و سهم تعاون این تعرفه معتبر خواهد بود چنانچه قرارداد حقالوکاله کمتر از میزان تعرفه وکالتی باشد در مورد محکوم علیه مبلغ کمتر ملاک خواهد بود.»
نکته: هر گونه تظاهر به وکالت یا مداخله در عمل وکالت بدون پروانه وکالت جرم است و مجازات آن حسب ماده ۵۵ قانون وکالت از ۱ تا ۶ ماه حبس است.
چه مراجعی پروانه وکالت صادر می کنند؟
در حال حاضر دو مرجع رسمی برای صدور پروانه وکالت وجود دارد یکی کانون وکلای دادگستری و دیگری مرکز مشاوران قوه قضاییه (معروف به وکلای ماده ۱۸۷) پس از قبولی وکیل در امتحان ورودی دوره کار آموزی او شروع می شود. وکلای کانون وکلا در دوره کار آموزی زیر نظر وکیل سر پرست خود حق وکالت در پرونده ها را دارند و پس از پایان دوره کار آموزی با دادن امتحان جامع، نامه اختبار در صورت قبولی پروانه پایه یک برای آن ها صادر خواهد شد. اما وکلای مرکز مشاوران در دوره کارآموزی حق قبول، وکالت در دعاوی را ندارند ولی پس از پایان دوره و قبول شدن در امتحان نهایی (اختبار) پروانه وکالت پایه دو او برای ایشان صادر می شود. البته این وکلا پس از گذشتن دو سال و قبولی در امتحان دیگر می توانند پروانه وکالت پایه یک را به دست آورند.
تفاوت وکیل پایه یک و پایه دو:
وکیل پایه یک دادگستری می تواند بدون محدودیت در تمامی محاکم حقوقی یا کیفری در کل کشور اعلام وکالت نماید. اما وکیل پایه دو فقط حق مداخله وکالت در پرونده های کیفری که به جرایم تعزیری حبس کمتر از ۱۰ سال، شلاق و جزای نقدی و همچنین پرونده های مالی کمتر از ۵۰ میلیون تومان و خواسته های غیر مالی به جز اصل نکاح و طلاق و اثبات نسب و نفی نسب، را دارند.
نکته: وکلای دادگستری در دادگاه سراسر کشور می توانند از حقوق موکلین خود دفاع کنند ولی فقط در شهری که پروانه آن را دارند می توانند دفتر وکالت دایر کنند.
متن سوگند نامه وکیل هنگام اخذ پروانه پایه یک دادگستری:
« در این موقع که می خواهم به شغل شریف وکالت نائل شوم ، به خداوند قادر متعال قسم یاد می کنم که همیشه قوانین و نظامات را محترم شمرده ، و جز عدالت و احقاق حق منظوری نداشته ، و بر خلاف شرافت قضاوت و وکالت اقدام و اظهاری ننمایم . و نسبت به اشخاص و مقامات قضائی و اداری و همکاران و اصحاب دعوی و سایر اشخاص ، رعایت احترام را نموده ، و از اعمال نظریات سیاسی و خصوصی و کینه توزی و انتقام جوئی احتراز نموده و در امور شخصی و کارهایی که از طرف اشخاص انجام می دهم راستی و درستی را رویه خود قرار داده و مدافع از حق باشم . و شرافت من وثیقه این قسم است که یاد کرده و ذیل قسم نامه را امضاء می نمایم.»
حسن
30 فروردین 1397 در 13:51سلام, وکیل پایه دو حق شرکت در دادگاه تجدید نظر دارد؟
adminnaeeni
01 اردیبهشت 1397 در 08:43سلام. بله وکیل پایه دو حق شرکت در تجدیدنظر را دارد
رضا
30 فروردین 1397 در 13:52سلام. آیا کارآموز وکالت همان وکیل پایه دو است؟
adminnaeeni
01 اردیبهشت 1397 در 08:42سلام. موضوع وکیل پایه یک و دو و سه مربوط به قوانین سابق بوده و در حال حاضر وکیل پایه یک و کارآموز وکالت داریم اماا در برخی موارد تخلف وکیل میتواند موجب تنزل جایگاه وی از پایه یک به پایه دو باشد.
مریلا
31 فروردین 1397 در 11:51سلام. چطور میتونیم متوجه بشیم وکیلی که بهش مراجعه میکنیم پایه یک هست یا خیر؟
adminnaeeni
01 اردیبهشت 1397 در 08:35سلام. در وکالت نامه ای که شما امضا میزنید درج شده کارآموز وکالت، در صورتیکه این عبارت نباشه یعنی وکیل پایه یک هستن. ضمنا میتوانید با مراجعه به سایت کانون وکلا و درج اطلاعات وکیل در صفحه جستجوی وکیل میتوانید متوجه بشید.
غلام
08 اردیبهشت 1397 در 20:52ایا از نظر علمی تفاوت زیادی بین وکیل پایه یک و پایه دو هست؟
adminnaeeni
09 اردیبهشت 1397 در 08:25سلام همانطور که در متن آورده شده در حال حاضر بعد از قبولی آزمون وکالت شخص کارآموز وکالت یا به عبارتی وکیل پایه دو میشود و این دلیل بر رجحان علمی وکیل پایه یک بر پایه دو نمیباشد و میتوان گفت این دو از نظر تجربه با یکدیگر متفاوت هستند.
محمدرضا
08 اردیبهشت 1397 در 20:53سلام من سوالی دارم، وکیلی که بهش مراجعه کردم و کارم رو انجام میده بهم گفته پایه یک هست اما تو سایت کانون وکلا رفتم و اسمشو سرچ کردم نبود؟ از کجا بفهمم راست گفته یا نه؟
adminnaeeni
09 اردیبهشت 1397 در 08:27سلام. شاید وکیل شما وکیل قوه قضاییه باشد بنابراین اسم ایشون در سایت کانون وکلا یافت نمیشود.
فاطمه
27 مهر 1401 در 23:57با سلام سوالی دارم ممنون میشم پاسخ بدید آیا این گفته که فرد دارای مدرک دکتری حقوق میتواند صرفا با شرکت و قبولی در اختبار پروانه وکالت پایه دو بگیرد صحیح است؟
adminnaeeni
10 آذر 1401 در 08:48سلام. نخیر صحت نداره
حسین سرابی
08 اردیبهشت 1397 در 20:55سلام، ضمن تشکر از مطلبتون، من دانشجوی حقوق هستم، در ابتدای وکالت همه وکیل پایه دو حساب میشن یا میشه پایه یک باشن؟
adminnaeeni
09 اردیبهشت 1397 در 08:26بله بعد از قبولی آزمون کارآموز وکالت یا وکیل پایه دو میشوند
مهتاب
08 اردیبهشت 1397 در 23:02سلام ممنون از مطلبتون خیلی کمکم کرد
adminnaeeni
09 اردیبهشت 1397 در 08:26سلام. خواهش میکنم
زهرا
08 اردیبهشت 1397 در 23:03سلام من تو مطلبی میخوندم وکیل پایه ۳ هم داریم؟
adminnaeeni
09 اردیبهشت 1397 در 08:25سلام همانطور که در متن آورده شده در حال حاضر بعد از قبولی آزمون وکالت شخص کارآموز وکالت یا به عبارتی وکیل پایه دو میشود و این دلیل بر رجحان علمی وکیل پایه یک بر پایه دو نمیباشد و میتوان گفت این دو از نظر تجربه با یکدیگر متفاوت هستند. نخیر وکیل پایه سه نداریم در حال حاضر
پدرام
12 اردیبهشت 1397 در 11:38سلام ممنون از مطلالب و پاسخگویی به سوالات
adminnaeeni
15 اردیبهشت 1397 در 08:10سلام. خواهش میکنم
سولماز
05 مرداد 1397 در 21:41سلام. من وکیل پایه دو از قوه قضاییه داشتم و حق توکیل بهش داده بودم. اون هم لایحه فرجامخواهی من رو با یک وکیل پایه یک از قوه قضاییه و بدون امضا گرفتن از من ( با توجه به حق توکیل) ارایه کرده. ایا تخلف محسوب میشه؟ دیوان عالی قبول میکنه این لایحه رو
adminnaeeni
06 مرداد 1397 در 08:55با توجه به اینکه ایشان به وکیل پایه یک وکالت دادند مشکلی پیش نمیاد.
شهروند
08 مرداد 1397 در 13:05با سلام، آیاوکیل پایه دو می تواند پرونده ملکی هم وکالت کند؟
adminnaeeni
08 مرداد 1397 در 16:05سلام. بله از این نظر محدودیتی ندارد.
ورزقانی
11 مرداد 1397 در 22:20اطلاعات خوبی دادی
خیلی ممنون از لطف و بزرگواریتون
ورزقانی
11 مرداد 1397 در 22:21اطلاعات خوبی دادید
خیلی ممنون از لطف و بزرگواریتون
adminnaeeni
13 مرداد 1397 در 08:27خواهش میکنم
علی
15 مرداد 1397 در 13:54با سلام واحترام .وکیل پایه دو در دعاوی مالی تا ۵۰ میلیون حق وکالت داره .یعنی اگه ی پرونده مهریه بیش از این مبلغ داشت نمیتواند وکالت کند .لطفا جواب بدهید
adminnaeeni
16 مرداد 1397 در 08:51سلام. طبق آخرین مصوبه وکیل پایه دو تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان میتواند قبول وکالت کند و از این حیث ایرادی وارد نیست.
sara
05 مهر 1397 در 12:23با سلام و احترام من دانشجوی حقوق هستم،میخواهم در زمینه وکالت وارد بازار شوم ولی شنیده ام وکالت با محدودیت های زیادی روبروست واین رشته فارغ التحصیلان بیکار فراوان دارد.میخواستم ببینم چگونه میشود یک وکیل شد ایا مدرک کارشناسی برای ورود به آزمون کافیست؟
adminnaeeni
08 مهر 1397 در 23:42سلام. در بدو امر آرزوی موفقیت برای جنابعالی دارم. منظورتون از محدودیت چیه؟ رشته حقوق فارغالتحصیل بیکار زیاد داره درسته اما بعد از اخذ مدرک لیسانس شما باید در امتحان کانون وکلا شرکت کنید و در صورت قبولی پروانه وکالت میگیرین.
لیلی
09 مهر 1397 در 15:27عرض ادب و احترام
بنده اولین لیسانسم زبان بوده ولی بدلیل علاقه همیشگی که به خقوق داشتم ، چند سال قبل آزمون کاردانی به کارشناسی دادم و طی دو سال لیسانس حقوق گرفتم، بدلیل مشغله نتوانستم در آزمون وکلا شرکت کنم ، ضمن اینکه کانون وکلا میگه حتما کاردانی مرتبط باید داشته باشم، با این اوضاع میتونم در آزمون وکلای قوه قضاییه شرکت کنم چون ۴۰ سالم هم گذشته ، و آیا به نظرتون با این سن امکان وکالت کردن وجود داره ?
adminnaeeni
10 مهر 1397 در 16:02بله امکان وکالت هست، اینکه کاردانی حقوق ندارید رو باید از خود مرکز مشاوران بپرسی بنده اطلاع ندارم
adminnaeeni
10 مهر 1397 در 18:45سلام، باید از خود مرکز مشاوران بپرسید بنده اطلاعی ندارم
لیلی
10 مهر 1397 در 14:40اگه لطف کنید پاسخ بدید ممنون میشم
adminnaeeni
10 مهر 1397 در 18:40پاسخ دادم بنده
علیرضا
18 مهر 1397 در 02:00باسلامواحترام .
من اززنجان مزاحمتون میشم.
من باهمسرم دریک تصادف رانندگی بچه ی چهارماهمون که هنوزبه دنیانیومده بودازدست دادیم.جوابه پزشکی قانونی اینه که نه تاییدکرده که باعث سقط تصادفه ونه اینکه ردکرده براساس شواهدومدارک موجودهمه چی ثابت کرده که باعث سقط تصادفه وپزشکیه قانونی همه چیروگذاشته به اختیاره قاضی.حالامن چنتا سوال ازخدمتتون دارم.
۱.دیه ی جنین۱۶الی۱۷هفته چقدرمیشه.
۲.روزی که ماتصادف کردی ماه ذی الحجه ماه حرام بودآیا۱سوم اضافه میشه.وکی بایدپرداخت کنه.مقصریابیمه.
۳.برای همسرم هم که چندروزبستری بوده وازدردشکم وژنرالیزه شاکی بوده دیه تعلق میگیره.
۴.من احتیاج به یک وکیل پایه یک وباتجربه دارم اگه زنجان کسی روسراغ داریدلطف کنیدبه مامعرفی کنید.
باتشکرازشما.
مهدي
18 مهر 1397 در 15:38با سلام و احترام
حدود ۶ سال دیگه بازنشست میشوم
اگر کارشناسی حقوق بخونم و در آزمون وکالت هم شرکت کنم و همه مراحل(کارآموزی و اختبار) را بگذرانم
آیا بهم پروانه وکالت میدن؟
یعنی بازنشسته بودنم گیر و مانعی نداره؟ یا داره؟
حمیدی
06 آذر 1397 در 07:57سلام. با قبولی در امتحان وکالت چقدر طول میکشه تا پروانرو بدن؟
adminnaeeni
10 آذر 1397 در 08:30سلام. بین ۵ تا ۱۲ ماه
حمیدی
06 آذر 1397 در 07:58سلام. با قبولی در امتحان وکالت چقدر طول میکشه تا پروانه کاراموزی صادر بشه؟
مهدی
12 آذر 1397 در 00:25سلام خیلی خوبه این سوالا رو جواب میدین.منم مثله دوستمون میخوام حقوق بخونم ۳۳ سالمه اما شنیدم که میگن لیسانسه بیکار زیاد داره اما من برادر خانمم وکیله به نظرتون بخونم یا نه
adminnaeeni
12 آذر 1397 در 18:58سلام خواندن حقوق و دروس دانشگاهی یه بحثی داره خواندن جهت آزمون وکالت یه بحث دیگه. اگر از همون اول هدفمند و با توجه به منابع آزمون وکالت دروس دانشگاه رو بخونید موفق خواهید بود.
امید امیدی
15 آذر 1397 در 03:08سلام بزرگوار خواستم بگم خیلی ممنون به تمام سوالات ذهن من در مورد وکیل و موکل و غیره پاسخ کامل دادید.
با تشکر فراوان
adminnaeeni
15 آذر 1397 در 13:58سلام. خواهش میکنم.
.
17 دی 1397 در 23:28سلام، ممنون از مطلب خوبتون، استفاده کردم
adminnaeeni
20 دی 1397 در 09:10سلام. خواهش میکنم
نوید خوانساری
16 بهمن 1397 در 04:00سلام. لطفا مستند قانونی اینکه اختیارات وکیل پایه دو کانون مشاوران در دعاوی مالی با خواسته ۵۰ میلیون تومان به ۲۰۰ میلیون تومان افزایش یافته را قید کنید.
صفاری
30 بهمن 1397 در 00:57سلام من دانشجوی رشته حقوق ثبتی دانشگاه علمی کاربردی هستم آیا میتوانم در آزمون وکالت شرکت کنم؟ باتشکر
adminnaeeni
03 اسفند 1397 در 11:48سلام. لطفا از قسمت صدور پروانه کانون وکلا سوال کنید
شاهین
01 اسفند 1397 در 19:24سلام خسته نباشید
ببخشید کارآموز وکالت کانون هم مثل وکیل پایه ۲ محدودیت داره؟؟؟
ممنون از شما
adminnaeeni
03 اسفند 1397 در 11:41سلام. بله کارآموزان وکالت در دعاوی قابل فرجام و بالاتر از ۲۰۰ میلیون تومان اجازه وکالت ندارند
علی
26 اسفند 1397 در 17:02سلام خسته نباشید من دانشجوی حقوق هستم می خوام برای وکالت شرکت کنم امام علاقه ای به فضای دادگاه و دادسرا ندارم به نظرتون موفق میشم در این شغل نمیشه وکیل شد ودر زمینه هایی کار کرد که کمتر گذرمون به دادگاه و فضاهای این چنینی بکشه ممنون
adminnaeeni
27 اسفند 1397 در 15:55سلام. عمده کار وکلا در دادگستری هستش و بدون حضور در محاکم تجربه کافی برای مشاوره بدست نمیاد. اما هستند شرکت هایی که صرفا مشاور برای تنظیم قرارداد ها نیاز دارند.
محمدرضا
21 فروردین 1398 در 15:26آیا امکان تبدیل وضعیت از وکالت پایه دو کانون مشاوران دادگستری به وکالت پایه یک وجود داره؟
سوال دیگه اینکه برای ثبت نام آزمون وکالت چه آزمون مشاوران قوه قضاییه و چه آزمون کانون وکلا، حداقل سن چند ساله و حداقل سن اخذ پروانه چند ساله؟ ممکنه فردی در ۲۲ سالگی شرکت کنه و ۲۴ سالگی پروانه پایه یک یا پایه دو بگیره؟
adminnaeeni
21 فروردین 1398 در 16:00سلام. متوجه منظورتون از تغییر وضعیت نمیشم. مرکز مشاوران رو درست اطلاع ندارم اما کانون مدت کارآموزیش ۱۸ ماه و بعد پایه یک خواهید شد.
کانون وکلا محدودیت سنی را حذف کرده
محمدرضا
21 فروردین 1398 در 19:02منظورم افرادیه که از آزمون کانون مشاوران قوه قضاییه قبول شدند. چون بعد از شش ماه کارآموزی، این اقراد پروانه پایه دو کسب می کنند.
صریح تر عرض کنم کسی که در این آزمون قبول شه میتونه بعدا پایه یک بشه؟ یا باید استعفا بده و در آزمون کانون وکلا شرکت کنه و مراحل اونو طی کنه؟
حسین
10 آذر 1398 در 04:55باسلام خدمت شمامن می خوام دردانشگاه علمی کاربردی (دادگستری )دررشته کاردانی حرفه ای حقوق _گرایش حقوق ثبتی شرکت کنم آیاباتمام شدن کاردانی وکارشناسی همین گرایش میتونم آزمون وکالت بدم؟
ممنون
نیما
24 بهمن 1398 در 02:37سلام وقت بخیر،
۲ تا سوال داشتم
۱.جایی خوندم افرادِ با دکتری حقوق بدون آزمون توسط کانون وکلای دادگستری بهشون پروانه ی وکالت داده میشه،ولی پایه ۲،میخواستم ببینم میشه پروانه ی پایه ۲ رو به ۱ تبدیل کرد یا نه اصلا چنین چیزی نداریم؟
و۲.برای شرکت در آزمونِ کانون وکلای دادگستری حتما به کارت پایان خدمت نیاز هست؟
adminnaeeni
27 بهمن 1398 در 10:08سلام. کانون وکلا به دکتری حقوق پروانه نمیده، مدرک پایان خدمت نیاز هست
محبی
17 مرداد 1400 در 09:48با سلام. اگر قصد شکایت از وکیل رو داشته باشیم چطور باید اقدام کنیم؟
adminnaeeni
17 مرداد 1400 در 16:28سلام. ابتدا باید متوجه شوید که محل اشتغال وکیلتون کجاست بعد از اون به کانون مربوطه مراجعه و در دادسرا از وکیل شکایت کنید.
حلالی
30 مرداد 1400 در 12:12سلام من چند وقت پیش برای یه کار چک به یه نفر وکالت دادم اما کارم رو انجام نداد و بعدا فهمیدم اصلا وکیل نیست این طرف’ الانم چکمو پس نمیده’ چکاری میتونم بکنم؟
adminnaeeni
09 شهریور 1400 در 23:23سلام اگر رسید دارین ازش شکایت خیانت در امانت مطرح کنید.
بهزاد
14 آبان 1401 در 08:52سلام وقت بخیر. آیا صدور پروانه پایه یک از کاراموزی وکالت قانون هست؟ یعنی باید پایهیک صادر بشه؟ چون صحبتهایی از پایه یک و دو و سه شدن وکالت هست. آیا این صحبتها مبنای قانونی دارد؟
ابراهیم ایران پور مبارکه
10 بهمن 1401 در 04:06سلام .خسته نباشید .آیا یک وکیل می تواند با وکالتی که از سوی متهمی در سال ۱۴۰۰از آن شخص در ارتباط با پرونده ای گرفته .اکنون با گذشت قریب به دوسال از آن وکالت .مجددآ وکالت آن شخص را که اکنون در زندان است بدون نیاز به تجدید وکالت از سوی او به دادگاه در ارتباط با پرونده ای دیگر در همان شهرستان تجدید نظر خواهی واعسار از پرداخت هزینه دادرسی بدهد ؟آیا این کار تخلف نبوده که وکیل انجام داده واگر تخلف است به چه صورت می توان شکایت از وکیل متخلف نمود .باتشکر وسپاس
adminnaeeni
24 اسفند 1401 در 22:10اگر وکالت به طور کلی اعطا شده باشه چنین امکانی وجود داره. اثبات تخلف به عهده شماست اما شدنی هست.