مطالبه خسارت از شرکت های بیمه

مطالبه خسارت از شرکت‌ های بیمه می‌تواند با چالش‌هایی همراه باشد؛ درست است که بیمه یکی از سازمان‌هایی‌ است که تا کنون بسیاری از کسب‌وکارها را از ورشکستگی نجات داده و با تامین مخارج خسارت‌های مالی و جانی، دغدغه‌های فکری افراد زیادی را تاحد قابل توجهی برطرف نموده اما حواشی زیادی هم پیرامون آن وجود دارد. در واقع تصور بر این است که زیان‌دیده به محض وقوع حادثه با مراجعه به شرکت بیمه، می‌تواند خسارت خود را دریافت کند اما گاهی در عمل قضیه متفاوت است. با اینکه این شرکت‌ها موظفند به محض وقوع خسارت تشکیل پرونده بدهند و اسناد و مدارک زیان‌دیده را مطالبه کنند و به میزان خسارت وارده، جبران خسارت کنند اما گاهی نسبت به انجام تعهدات خود امتناع می‌ورزند تا جایی که افراد مجبورند برای گرفتن خسارت از آن‌ها شکایت کنند. در این مقاله به سؤال «چگونه از بیمه خسارت بگیریم؟» خواهیم پرداخت.

نحوه مطالبه خسارت از شرکت های بیمه

بیمه‌گذار (خسارت‌دیده) برای آن که بتواند خسارت خود را از شرکت بیمه‌ دریافت کند باید ۴ مورد را به این شرکت ثابت کند:

1. آن خطری که بیمه بر اساس آن منعقد شده باید رخ دهد. مثلا در بیمه آتش‌سوزی، باید از طریق آتش‌سوزی به بیمه‌گذار خسارت وارد شود.
2. خسارتی که به بیمه‌گذار وارد می‌شود باید مستقیما در اثر خطری که برایش بیمه شده رخ بدهد.
3. لازم است اموالی که بیمه شده‌اند خسارت دیده باشند.
4. موارد بالا از طریق اعلام خسارت و ارائه لیست اموال خسارت‌دیده، حدود میزان خسارت واردشده و اسنادی که وقوع خطر بیمه شده را ثابت می‌کند، صورت می‌گیرد. بنابراین نمی‌توان تنها به صرف یک ادعای ساده، بیمه‌گر را ملزم به پرداخت مبلغی برای جبران خسارت کرد.

برای شکایت از بیمه به کجا مراجعه کنیم؟

برای شکایت از شرکت بیمه و پاسخگویی و رسیدگی به شکایات باید به سامانه شکایات بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنید.

اطلاعات لازم برای شکایت شامل:

• کد‌ملی، تاریخ تولد، شماره پرونده خسارت، شماره بیمه‌نامه، آدرس و شماره تلفن همراه.

بعد از خواندن قوانین مربوط به شکایات بیمه‌مرکزی، قسمت ثبت شکایت را انتخاب کنید و مراحل زیر را دنبال نمایید:

• انتخاب نوع شکایت: در این قسمت شکایت خود را از شرکت‌های بیمه، نمایندگان بیمه، کارگزاران و حتی صندوق تامین خسارت‌های بدنی ثبت کنید.
• واردکردن مشخصات بیمه‌نامه‌: اطلاعاتی مانند شرکت بیمه، شماره بیمه‌نامه، عنوان بیمه‌نامه ( برای مثال بیمه ثالث، بدنه، عمر…).
• وارد کردن کد ملی، تلفن، موبایل، استان و شهر، تاریخ تولد و آدرس.
• طرح شکایت: کافیست موضوع شکایت خود را اعم از خسارت جانی، خسارت مالی، خسارت، صدور وارد کنید. در قسمت طرح شکایت، خواسته‌تان را بنویسید.
• بارگذاری مستندات: فایل‌های لازم را بارگذاری کنید و به مرحله تایید نهایی بروید.
• در انتها پس از پیام شکایت شما با موفقیت ثبت شد، کد رهگیری‌تان را یادداشت کنید.
• بعد از آن می‌توانید به قسمت پیگیری شکایت بروید تا از نتیجه شکایت‌تان مطلع شوید. البته کد پیگیری به شماره همراه‌تان هم فرستاده می‌شود.

مدارک لازم جهت دریافت خسارت از بیمه

برای دریافت خسارت از انواع بیمه باید مدارک مخصوصی داشته باشید:

مدارک لازم برای دریافت بیمه بدنه

در هنگام وقوع حادثه و تصادف، برای دریافت خسارت از بیمه بدنه خودرو و طرح دادخواست مطالبه خسارت، ارائه مدارک زیر ضروری است:

1. کارت ملی بیمه‌گذار، مالک یا نماینده قانونی مالک
2. کروکی تصادف توسط افسر کاردان
3. برگ‌های بازجویی طرفین در کروکی غیر سازشی: در صورتی که طرفین تصادف به توافق نرسند، مدارک بازجویی آنها به همراه کروکی غیر سازشی ارائه می‌شود.
4. گزارش‌های تکمیلی: شامل گزارش نیروی انتظامی، کارشناسان رسمی دادگستری، و سایر مستندات از قبیل برگه قبول تقصیر مقصر و رای محاکم مربوط به کروکی غیر سازشی.
5. تصاویر مواضع آسیب‌دیده خودرو: عکس‌های گرفته‌شده از قسمت‌های آسیب‌دیده خودرو که می‌تواند توسط بیمه‌گذار تهیه شود.
6. تصویر مصدق گواهینامه راننده: گواهینامه راننده در زمان حادثه باید به صورت مصدق ارائه شود. در صورتی که راننده تاکسی یا وسایل نقلیه عمومی باشد، ارائه دفترچه پلیس راه نیز ضروری است.
7. اسناد مالکیت اتومبیل زیان‌دیده
8. استعلام و برش بیمه‌نامه مقصر: برای پیگیری خسارت، استعلام بیمه‌نامه مقصر حادثه و برش بیمه‌نامه لازم است.
9. اصل بیمه‌نامه و رسید پرداخت حق بیمه: مدارک پرداختی به بیمه برای مطالبه خسارت از شرکت های بیمه ضروری است.
10. صورتحساب مسافران و بارنامه (برای اتوبوس، مینی‌بوس و کامیون‌ها)
11. فاکتور هزینه‌های تعویض قطعات: در صورت نیاز به تعویض قطعات، فاکتور هزینه‌ها باید ارائه شود.
12. کسر بدهکاری بیمه‌گذار: اگر بیمه‌گذار مبلغ بدهکاری به شرکت بیمه داشته باشد، این مبلغ از خسارت کسر خواهد شد.

مدارک لازم برای خسارت بیمه مسئولیت

برای دریافت خسارت بیمه مسئولیت، مدارک زیر لازم است:

1. شرح کامل تصادف و فرم اعلام حادثه
2. قرارداد کار و مستندات استخدامی حادثه‌دیده
3. مدارک شناسایی و آدرس محل سکونت حادثه‌دیده
4. لیست تامین اجتماعی کارکنان
5. گزارش بازرس وزارت کار (در صورت وجود)

مدارک لازم برای دریافت خسارت پزشکی

در صورتی که خسارات ناشی از تصادف شامل خسارات پزشکی باشد، مدارک زیر باید ارائه شود:

1. گزارش‌های رادیولوژی و سی‌تی‌اسکن
2. برگ اورژانس و مدارک پزشکی از پذیرش تا ترخیص بیمار: کلیه مدارک درمانی ممهور به مهر مرکز درمانی یا تأمین اجتماعی.
3. اصل صورتحساب بیمارستان و فاکتورهای دارو و لوازم مصرفی

مدارک لازم برای نقص عضو و مطالبه خسارت دیه

برای مطالبه خسارت نقص عضو و دیه، مدارک زیر ضروری است:

1. درخواست کتبی بیمه‌گذار برای پرداخت دیه
2. گزارش‌های تنظیمی مقامات انتظامی و پزشکی قانونی
3. رای صادره از مراجع قضایی

اصل جبران خسارت

اصل جبران خسارت که یک اصل بسیار مهم در صنعت بیمه به شمار می‌رود، دارای دو جنبه است. بر اساس این اصل، خسارت وارده باید تماما و به نحو مطلوب جبران شود (جنبه اثبات) بدون اینکه این جبران خسارت باعث افزایش دارایی زیان‌دیده شود (جنبه نفی). این اصل در حقوق مسئولیت مدنی دامنه و نحوه جبران خسارت را مشخص می‌کند و در بیمه خسارات هم تا جای ممکن رعایت می‌شود و تبدیل به منشا احکام بسیاری در حقوق بیمه شده. در حقیقت عدالت حکم می‌کند که هر فرد زیان‌دیده‌ای به میزان خسارت خود خسارت بگیرد. برخی از حقوقدان‌ها برقراری نظم و امنیت اجتماعی را مبنای این اصل می‌دانند و معتقدند که اگر پرداخت خسارت براساس اصل غرامت صورت نپذیرد، صنعت بیمه توسط برخی افراد مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد.

برای مطالبه خسارت از بیمه چقدر فرصت داریم؟

در خصوص موضوع مطالبه خسارت از شرکت‌های بیمه، متاسفانه پرونده‌های متعددی در محاکم وجود دارد. بارها مشاهده شده افراد با وجود قراردادهای معتبر با شرکت‌های بیمه، بعد از آنکه متحمل خسارتی می‌شوند، شرکت پرداخت خسارت بیمه‌گذار خود را انجام نمی‌دهد. بابت این موضوع نکته مهمی وجود دارد که لازم است از آن اطلاع داشته باشید. این موضوع مرور زمان دعاوی مربوط به خسارت از شرکت‌های بیمه است.

موضوعی که  متاسفانه عموم مردم از آن آگاه نیستند. درصورتی‌که بیمه‌گذار متحمل خسارتی شود برابر با قانون بیمه که شرکت‌ها نیز به‌خوبی از آن مطلع هستند، تنها ۲ سال فرصت خواهد داشت تا مطالبه خود را انجام دهد. درصورتی‌که این مهلت از وقوع حادثه منقضی شود و بیمه‌گذار طرح دعوایی را ترتیب نداده باشد، شرکت بیمه می‌تواند از پرداخت خسارت امتناع کند.

حداکثر زمان پرداخت خسارت توسط بیمه

یکی از سوالاتی که برای خیلی از افراد مطرح می‌شود این است که حداکثر زمان پرداخت خسارت از سمت شرکت‌های بیمه چقدر است؟ شرکت‌های بیمه باید بعد از تحقیقات لازم در مورد حادثه، حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز‌، نتیجه بررسی‌های انجام شده را اعلام کنند. در صورت قبول خسارت، شرکت بیمه باید حداکثر تا ۱۵ روز خسارت حادثه را پرداخت کند. دلایل احراز عدم استحقاق خسارت نیز باید به‌صورت مکتوب به بیمه‌گذار اعلام شود.

پس گرفتن خسارت از‌ مقصر حادثه

همانطور که قبلا گفتیم، زیان‌دیده می‌تواند برای مطالبه خسارت به جای رجوع به مقصر اصلی، به شرکت بیمه رجوع کند. اما این به آن معنا نیست که مقصر اصلی مسئولیتی در قبال جبران ندارد. در واقع شرکت‌های بیمه پس از جبران خسارت زیان‌دیده، به مقصر اصلی رجوع کرده و خسارتی که پرداخت کرده‌اند از وی پس می‌گیرند.

به عبارتی، زمانی که بر اثر عمل شخص ثالثی حادثه‌ای رخ می‌دهد، فرد زیان‌دیده برای دریافت جبران خسارت با دو متعهد طرف است، یکی مقصر اصلی که بنا به مسئولیت مدنی ملزم به جبران خسارت است و دیگری شرکت بیمه که بر اساس قرارداد بیمه نسبت به جبران خسارت متعهد است.

توجه: بر اساس اصل جبران خسارت، شخص زیان‌دید نمی‌تواند هم از شرکت بیمه خسارت دریافت کند و هم از مقصر و مسئول اصلی حادثه. پس از دریافت خسارت از شرکت بیمه، این شرکت جایگزین زیان‌دیده می‌شود و حق دارد به مقصر اصلی رجوع کند.

نمونه دادخواست مطالبه خسارت از بیمه

برای آشنایی با چگونگی طرح دادخواست قضایی علیه بیمه یک نمونه تقاضای خسارت از بیمه را در ادامه آورده‌ایم:

به حضور ریاست محترم شورای حل اختلاف

با سلام و احترام،

اینجانب، با استناد به مدارک و مستندات مندرج در ستون خواسته، به ویژه نظریه افسر کارشناس تصادفات، به استحضار می‌رسانم که به دلیل بی‌احتیاطی خوانده در رانندگی، تصادفی در تاریخ ………… ساعت ………. رخ داده است. بر اساس کروکی تهیه شده توسط کارشناس تصادفات، علت اصلی این حادثه بی‌احتیاطی و تغییر ناگهانی مسیر توسط خوانده، با خودروی سواری ……….. به شماره پلاک ……….. بوده که با نقض ماده ۱۱۹ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی همراه بوده و موجب تصادم با خودروی اینجانب (موکل) با پلاک ……….. و به تبع آن، ایجاد خسارت مالی و افت قیمت خودرو شده است.

با توجه به اینکه خوانده در وقوع این تصادف مقصر بوده و سقف تعهدات شرکت بیمه (مطابق با بیمه‌نامه پیوست) تنها تا مبلغ ……… ریال تعیین شده است، و با وجود وارد آمدن خسارت‌های قابل توجهی به خودروی اینجانب که ارزش آن بیش از سقف تعهدات بیمه‌گر می‌باشد، خوانده از پرداخت مابه‌التفاوت خسارت خودداری کرده است. این خسارت بر اساس فاکتورهای پیوست شامل هزینه‌های تعمیر بخش‌های آسیب‌دیده خودرو است که تنها جهت بهره‌برداری موقت از خودرو انجام شده است.

بنابراین، با توجه به این موارد و استناد به مواد ۳۰۷ قانون مدنی و ۳۳۱ قانون مسئولیت مدنی، تقاضای صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت خسارت وارده به مبلغ …………. ریال به صورت علی‌الحساب، همراه با کلیه هزینه‌های دادرسی و حق‌الوکاله وکیل و همچنین جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری را دارم.

با تشکر و احترام، امضا و تاریخ

انواع بیمه در ایران

بیمه یک قرارداد حقوقی است که بین اشخاص (حقیقی یا حقوقی) و شرکت بیمه، منعقد می‌شود. براساس این قرارداد، شرکت بیمه متعهد و موظف می‌شود که در صورت وقوع حوادث و اتفاقات ناگواری مانند تصادف، سرقت، آتش‌سوزی، زلزله، بیماری و حتی از کارافتادگی، خسارات وارد شده را تا سقف مشخص و معینی جبران کند. انواع مختلفی از بیمه‌نامه وجود دارد، اما به طور کلی انواع بیمه‌ها در ایران به ۳ دسته تقسیم‌ می‌شوند:

• بیمه اشخاص که حوادث، از کارافتادگی، نقص عضو و حتی بیماری و اتفاقات غیرمترقبه را پوشش می‌دهد. این بیمه را می‌توان در ۳ دسته بیمه عمر، بیمه درمان و بیمه حوادث قرار داد.
• بیمه اموال که اموال و دارایی‌های فرد را پوشش می‌دهد. این دارایی ممکن است پول، مغازه، خانه، ماشین، سرمایه در گردش و غیره باشد.
• بیمه مسئولیت که مسئولیت خسارت یا آسیبی که به دیگران یا اموالشان وارد کرده‌اید را برعهده می‌گیرد. این بیمه از شما و کسب‌وکارتان در برابر هر ادعای خسارت ناشی از حوادث غیرعمدی که منجر به آسیب به افراد و اموال آنها می‌شود، حمایت می‌کند.

لازم به ذکر است که علاوه بر انواع بیمه باید میان شرکت‌های بیمه هم تفکیک قائل شد. شرکت‌های بیمه‌ای که بیمه‌گذاران را بیمه می‌کنند، امور معمول مربوط به بیمه را انجام می‌دهند و بیمه مرکزی ایران هیچکدام از کارهای این شرکت‌ها را انجام نمی‌دهد. بنابراین نمی‌توان برای دریافت خسارت به بیمه مرکزی ایران مراجعه کرد. اما چون شرکت‌های بیمه‌‌‌گذار خدماتی ارائه می‌دهند، لازم است مثل هر نهاد خدماتی دیگری بر عملکردشان نظارت شود. این نظارت بر شرکت‌های بیمه از طریق بیمه مرکزی انجام می‌شود. بنابراین در صورتی که شرکت‌ بیمه به تعهدات خود عمل نکند، در درجه اول و پیش از طرح دعوا در محاکم قضایی باید ابتدا به بیمه مرکزی مراجعه کرد. در صورتی که مراجعه به بیمه مرکزی نتیجه‌ای در پی نداشت آنوقت چاره‌ای نیست جز طرح دعوا علیه شرکت بیمه‌‌ در محاکم قضایی.

سخن پایانی

از آنجا که گاهی برخی از شرکت‌های بیمه تعهدی به برطرف کردن دغدغه‌های بیمه‌گذارانشان نشان نمی‌دهند و نسبت به وظایفشان بی‌توجه هستند، بیمه‌گذار راهی ندارد جز اینکه از طریق طرح دادخواست مطالبه خسارت علیه شرکت بیمه به حقوق خود برسد. با توجه به اینکه دادخواست خسارت علیه بیمه بحثی تخصصی است و احاطه کامل به قوانین بیمه را می‌طلبد، باید حتما از طریق وکیل متخصص در امور بیمه پیگیری شود. چرا که اگر طرح درخواست یا شکایت از یک محدوده زمانی خاصی بگذرد و یا موارد خاصی که در بیمه آمده در دادخواست لحاظ نشود قطعا در همان جلسه اول با ایراد شکلی مواجه می‌شود و دعوایی که هزینه و وقت زیادی برده از بین خواهد رفت. در صورتی که برای مطالبه خسارت از شرکت های بیمه با مشکل مواجه شده‌اید، می‌توانید با راه‌های ارتباطی معرفی‌شده در سایت تماس بگیرید و از مشاوره‌ حقوقی مهدی نائینی، وکیل پایه‌ یک دادگستری استفاده کنید.

سؤالات متداول

۱. چگونه از بیمه خسارت بگیریم؟
ابتدا باید مدارک لازم از جمله گزارش حادثه و خسارت را به شرکت بیمه ارائه دهید و سپس پروسه بررسی و پرداخت خسارت آغاز می‌شود.

۲. اگر شرکت بیمه خسارت را پرداخت نکند، چه باید کرد؟
می‌توانید از طریق سامانه شکایات بیمه مرکزی ایران اقدام کنید و در صورت نیاز به دادگاه مراجعه کنید.

۳. مدت زمان رسیدگی به درخواست خسارت توسط شرکت بیمه چقدر است؟
شرکت‌های بیمه معمولاً حداکثر ظرف ۳۰ روز پس از بررسی حادثه باید پاسخ دهند و در صورت تایید خسارت، طی ۱۵ روز آن را پرداخت کنند.

۴. چگونه شکایت خود را علیه شرکت بیمه ثبت کنیم؟
با مراجعه به سامانه شکایات بیمه مرکزی و وارد کردن اطلاعات لازم مانند شماره بیمه‌نامه و شماره پرونده، شکایت خود را ثبت کنید.

۵. مهلت قانونی برای مطالبه خسارت از بیمه چقدر است؟
برابر با قانون بیمه، دو سال از تاریخ وقوع حادثه فرصت دارید تا درخواست خسارت خود را ارائه کنید.

۶. آیا می‌توان هم از شرکت بیمه و هم از مقصر حادثه خسارت گرفت؟
خیر، شما تنها می‌توانید از یکی از آنها خسارت دریافت کنید و پس از دریافت خسارت از بیمه، بیمه می‌تواند از مقصر اصلی خسارت را پس بگیرد.

۷. مدارک لازم برای مطالبه خسارت از شرکت بیمه چیست؟
مدارکی مانند گزارش حادثه، لیست اموال آسیب‌دیده و اسنادی که وقوع حادثه را اثبات می‌کنند باید ارائه شوند.

۸. برای مطالبه خسارت از بیمه کدام نوع بیمه‌نامه‌ها معتبر هستند؟
بیمه‌های معتبر شامل بیمه ثالث، بیمه بدنه، بیمه عمر، بیمه حوادث، بیمه درمان و بیمه مسئولیت هستند.

۹. چگونه می‌توانم روند شکایت خود از شرکت بیمه را پیگیری کنم؟
پس از ثبت شکایت، با استفاده از کد پیگیری که به شماره همراه شما ارسال می‌شود، می‌توانید وضعیت شکایت خود را از طریق سامانه پیگیری کنید.