حوادث رانندگی و مجازات آن

آیا تخلفات رانندگی مجازات حبس دارد؟

جرائم ناشی از تخلفات رانندگی منجر به صدمات غیر عمدی اعم از تصادفات منجر به جرح و یا فوت در زمره جرائم شبه عمدی محسوب می گردند و جهاتی که منجر به تصادفات می شود را قانونگذار در قانون مجازات اسلامی بر شمرده است . به طور کلی جهات تصادفات رانندگی شامل موارد ، بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده وسیله نقلیه موتوری می باشد که قانونگذار بر حسب مورد ، مرتکب را مستوجب مجازات دانسته است که به اختصار به آنها می پردازیم…

مجازات مرتکبین تصادفات رانندگی منجر به جرح و یا فوت :

۱ – هر گاه بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده منتهی به قتل غیر عمدی شود ، مجازات آن ۶ ماه تا ۳ سال حبس و پرداخت دیه در صورت مطالبه اولیاء دم می باشد و مجازات حبس قابل تبدیل به جزای نقدی نیست .

۲ – هرگاه بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده منتهی به هریک از موارد زیر گردد ، مجازات آن از دو ماه تا یک سال حبس و پرداخت دیه در صورت مطالبه مصدوم می باشد :

مرض جسمی یا دماغی ( روحی و روانی ) غیر قابل علاج

از بین رفتن یکی از حواس

از کار افتادن عضوی از اعضای بدن که یکی از وظایف ضروری زندگی انسان را انجام می دهد

تغییر شکل دائمی عضو یا صورت شخص

سقط جنین

۳ – هرگاه بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده موجب هر یک از موارد زیر گردد ، مجازات آن از ۲ ماه حبس تا ۶ ماه حبس و پرداخت دیه در صورت مطالبه مصدوم می باشد :

نقصان یا ضعف دائمی یکی از منافع یا یکی از اعضای بدن شود

از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم بدون آنکه عضو از کار بیافتد

وضع حمل زن قبل از موعد طبیعی شود

۴ – بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده موجب صدمه بدنی شود ، مجازات آن از  ۱ ماه تا ۵ ماه حبس و پرداخت دیه در صورت مطالبه مصدوم می باشد .

۵ – در کلیه موارد فوق هر گاه راننده مست بوده یا پروانه نداشته باشد یا زیادتر از سرعت مقرر حرکت می کرده است یا آنکه دستگاه موتوری را با وجود نقص و عیب مکانیکی موثر در تصادف به کار انداخته یا در محل هایی که برای عبور پیاده رو و علامت مخصوص گذارده شده است ، مراعات ننموده ننماید و یا از محل هایی که عبور از آن ممنوع گردیده است رانندگی نموده ، به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور در موارد فوق محکوم خواهد شد و دادگاه می تواند علاوه بر مجازات فوق مرتکب را برای مدت ۱ سال تا ۵ سال از حق رانندگی محروم نماید و مجازات حبس قابل تبدیل به جزای نقدی نیست .

۶ – مجازات راننده ای که مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته باشد و راننده با وجود امکان رساندن مصدوم به مراکز درمانی و یا استمداد از مأمورین انتظامی از این کار خوددای کند و یا به منظور فرار از تعقیب ، محل را ترک و مصدوم را رها کند ، حسب مورد به بیش از دو سوم حداکثر مجازات محکوم در هریک از موارد فوق محکوم خواهد شد و دادگاه نمی تواند در مورد این ماده اعمال کیفیت مخففه نماید ، راننده در صورتی می تواند برای انجام تکالیف مذکور وسیله نقلیه را از صحنه حادثه حرکت دهد که برای کمک رسانیدن به مصدوم توسل به طریق دیگر ممکن نباشد و در صورتی که راننده مصدوم را به نقاطی برای معالجه و استراحت برساند و یا مأمورین مربوطه را از واقعه آگاه کند و یا به هر نحوی موجبات معالجه و استراحت و تخفیف آلام مصدوم را فراهم کند دادگاه مقررات تخفیف را در باره او رعایت خواهد نمود .

مهلت پرداخت دیه

در تصادفات رانندگی ، اگرچه راننده مقصر از تاریخ وقوع حادثه دو سال مهلت دارد که دیه را پرداخت نماید ولیکن می بایست ظرف هر سال نصف دیه را بپردازد و چنانچه پرداخت کننده در بین مهلت های مقرر نسبت به پرداخت تمام یا قسمتی از دیه اقدام نماید ، محکوم له مکلف به قبول آن است ، و در صورتی که پرداخت کننده بخواهد هر یک از انواع دیه را بپردازد و یا پرداخت دیه به صورت افساطی باشد ، معیار قیمت زمان پرداخت است مگر آنکه بین طرفین بر یک مبلغ قطعی توافق شده باشد .

نرخ دیه کامل مرد مسلمان در سال ۱۳۹۵ مبلغ ۱,۹۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال معادل  ۱۹۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان ( یکصد و نود میلیون تومان ) تعیین گردیده است .

نرخ دیه کامل مرد مسلمان در ماه حرام در سال ۱۳۹۵ مبلغ  ۲,۵۳۳,۳۳۳,۳۳۳ ریال معادل  ۲۵۳,۳۳۳,۳۳۳ تومان تعین گردیده است .

نرخ دیه کامل مرد مسلمان در سال ۱۳۹۴ مبلغ ۱,۶۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال معادل ۱۶۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان تعیین گردیده است .

نردخ دیه کامل مرد مسلمان در ماه حرام در سال ۱۳۹۴ مبلغ۲,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال معادل ۲۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان تعیین گردیده است .

نرخ دیه کامل مرد مسلمان در سال ۱۳۹۳ مبلغ ۱,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال معادل ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان تعیین گردیده است .

نرخ دیه کامل مرد مسلمان در ماه حرام در سال ۱۳۹۳ مبلغ۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال معادل ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان تعیین گردیده است .

نرخ دیه کامل مرد مسلمان در سال ۱۳۹۲ مبلغ ۱,۱۴۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال معادل ۱۱۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان تعیین گردیده است .

نرخ دیه کامل مرد مسلمان در ماه حرام در سال ۱۳۹۲ مبلغ۱,۵۲۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال معادل ۱۵۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان تعیین گردیده است .

مجازات صحنه سازی در تصادفات رانندگی :

در ماده ۶۳ لایحه دایمی شدن بیمه شخص ثالث گفته شده که هر کس با انجام اعمال متقلبانه مانند صحنه‌سازی صوری تصادف، تعویض خودرو یا ایجاد خسارت عمدی وجوهی را بابت خسارت دریافت نماید، به حبس تعزیری درجه ۶ و جزای نقدی معادل دوبرابر وجوه دریافتی محکوم می‌شود. شروع به جرم مندرج در این ماده علاوه بر مجازات مقرر برای شروع به جرم در قانون مجازات اسلامی، مستوجب جزای نقدی درجه پنج می‌باشد.

در ماده ۶۴ نیز مقرر شده هرگاه شخصی برخلاف واقع خود را به عنوان رانند وسیله نقلیه مسبب حادثه معرفی نماید به مجازات حبس درجه هفت محکوم می‌شود؛ راننده نیز چنانچه درا ین امر تبانی کرده باشد به مجازات مذکور محکوم می‌شود.

مهدی نائینی وکیل متخصص در تصادفات رانندگی