طلاق
بررسی دعوای طلاق
یکی از مهمترین اتفاقات در زندگی هر انسان، ازدواج و تشکیل خانواده می‌باشد. از سوی دیگر یکی از وقایع ناخوشایند زندگی طلاق و جدایی از شریک زندگی می‌باشد که عموماً برای پایان بخشیدن به درگیری‌ها و تنش‌های موجود بین زوجین این راهکار انتخاب می‌گردد. به عبارت دیگر، چنانچه زن و شوهر به علتی نتوانند به هیچ وجه به سازش و تفاهم برسند پدیده طلاق، راه حل رایج و قانونی عدم سازش آن‌هاست. در چنین شرایطی آشنایی با قوانین و مقررات مربوط به این موضوع و آگاهی از حقوق و تکالیف خود و طرف مقابل باعث می‌شود که طرف دعوا در تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات خود، بهترین راهکار را برای جدایی با لحاظ حقوق خود انتخاب نماید.
مبحث اول: معرفی انواع طلاق
طلاق در لغت به معنای رهایی، ترک کردن و آزاد کردن است. در واقع وقتی مردی همسرش را طلاق می‌دهد او را ترک نموده و رها می‌سازد و در اصطلاح، عبارت است از پایان دادن زناشویی به وسیلۀ زن و شوهر و در حقوق عبارت است از انحلال عقد نکاح با رعایت تشریفات ویژه، در زبان فارسی برای طلاق لغات هشتن و گسیل کردن هم استفاده می‌شده و در گذشته طلاق نامه را هشته‌نامه و حجت طلاق هم می‌گفتند. طلاق حقی نیست که به مرد عطا شده باشد و از زن بازداشته شده باشد بلکه طلاق آخرین راه چاره‌ایست که برای پایان‌دادن به زندگی که امکان ادامه و استمراء یافتن امکان ندارد.
بر اساس قوانین و موازین کشور وقوع امر طلاق از سه راه امکان‌پذیر است.
- طلاق به درخواست مرد (زوج)
- طلاق به درخواست زن (زوجه)
- توافق زوجین برای طلاق
طلاق به درخواست زوج
وفق قانون مدنی ماده ۱۱۳۳ (اصلاحی ۱۹/۸/۱۳۸۱) مرد می‌تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید هرچند قبل از این اصلاح هرگاه زوج مایل بود که همسرش را طلاق دهد به دفاتر ثبت طلاق مراجعه و با حاضر کردن دو شهود مرد عادل و بالغ و پرداخت کلیه حق و حقوق مالی زوجه و جاری شدن صیغۀ طلاق همسر خود را طلاق می‌داد؛ اما به علت اینکه بسیاری از این طلاق‌ها در شرایط احساس عصبانیت زوج ایجاد می‌شد و پس از مدتی با پشیمانی منجر به رجوع زوج به زوجه می‌گردید و متعاقب آن سبب تبعات بی‌نظمی و مزاحمت برای دفاتر می‌گشت قانون‌گذار تصمیم گرفت که با مصوب این ماده در قانون مدنی مرد را هم ملزم نماید که از طریق دادگاه اقدام به درخواست طلاق همسرش نماید؛ زیرا با توجه در نوبت قرار گرفتن پرونده و تشریفات داوری و آوردن شهود و طی این مدت چنانچه زوج در شرایط احساسی تصمیم به طلاق گرفته باشد در این مدت بسیاری از مردان در نیمه راه اقدامات خود نسبت به طلاقهمسرش منصرف می‌شوند و پیش بینی قانون‌گذار به تجربه عیناً واقع شده است؛ ولی صورت دیگر این امره در صورت مصمم بودن مرد به طلاق همسرش نیز عیان است که در این صورت پس از صدور حکم طلاق هنگام اجرای صیغۀ طلاق بدون رضایت همسرش یعنی، بدون گذشت زن از کلیه امور مالی‌اش صیغۀ طلاق جاری نمی‌شود. به عبارت بهتر در هنگام جاری شدن صیغۀ طلاق مرد حتماً بایستی حقوق مالی زن را پرداخت نماید. در حقوق ایران مرد هر وقت بخواهد می‌تواند دادخواست طلاق بدهد و ملزم نیست دلیل خاصی را برای تصمیم خود ذکر کند و این قاعده مبتنی بر فقه بوده که حق طلاق را به مرد داده است.
مهدی نائینی وکیل دادگستری و مشاور حقوقی
